Skip to content

Commit

Permalink
Update 0-org-06-volwassenheidsmodel.md
Browse files Browse the repository at this point in the history
  • Loading branch information
E-Lacle authored Jan 2, 2025
1 parent be53100 commit 7c18021
Showing 1 changed file with 52 additions and 19 deletions.
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -29,7 +29,6 @@ Breng de volwassenheid van je organisatie op het gebied van algoritmes in kaart.
- Deel deze informatie met het bestuur en zorg dat hier bewustzijn ontstaat. Bepaal vervolgens hoe algoritmegovernance moet worden ingericht.
- Het is aan te raden om verantwoordelijkheden te beleggen voor het realiseren van algoritmegovernance.

## Bronnen

## Bijbehorende vereiste(n) { data-search-exclude }

Expand All @@ -45,33 +44,67 @@ Breng de volwassenheid van je organisatie op het gebied van algoritmes in kaart.

## Voorbeelden van volwassenheidsmodellen

Er zijn verschillende modellen om het volwassenheidsniveau te bepalen. Deze modellen richten zich niet altijd specifiek op het beheer van algoritmes, maar kijken breder naar algoritmes in de organisatie of naar ethische vraagstukken. Governance is altijd een onderdeel van deze modellen.
Er zijn verschillende modellen om het volwassenheidsniveau te bepalen. Hieronder worden verschillende opties toegelicht die ook breder kijken naar algoritmes in de organisatie of naar ethische vraagstukken. Deze zijn te herkennen met een * (sterretje). Ondanks de verschillende focus per model is governance altijd een onderdeel van deze volwassenheidsmodellen.

!!! example "Voorbeeld: Interbestuurlijke Datastrategie - Datavolwassenheidsmodel*"

_Dit voorbeeld kan zonder veel aanpassingen in uw organisatie gebruikt worden._

Het datavolwassenheidmodel van de Interbestuurlijke Datastrategie (IBDS) kijkt naar hoe goed organisaties omgaan met data. Dit model is ook belangrijk voor kunstmatige intelligentie (AI), omdat data daar een grote rol speelt. Het model heeft een beslishulp datavolwassenheid waarmee bepaald kan worden hoe volwassen een organisatie is met data. IBDS biedt ook een [gids](https://realisatieibds.nl/page/view/ad94d97c-4d48-443c-aedd-235b2d0ca8b6/wegwijzer-volwassenheidsmodellen) met verschillende manieren om de datavolwassenheid in kaart te brengen.

Bron: [Beslishulp datavolwassenheid](https://realisatieibds.nl/groups/view/c23ab74c-adb4-424e-917d-773a37968efe/kenniscentrum-van-de-ibds/wiki/view/2447d2a8-6c48-468d-9739-00772688853f/beslishulp-datavolwassenheid)




### AI ethics maturity model van Krijger, Thuis, de Ruiter, Ligthart & Broekman (2023)
!!! example "Voorbeeld: Krijger, Thuis, de Ruiter, Ligthart & Broekman - AI ethics maturity model*"

_Dit voorbeeld kan ter inspiratie dienen voor hoe de maatregel toegepast kan worden._

Het in 2023 gepubliceerd ‘AI ethics maturity’ model door Krijger, Thuis, de Ruiter, Ligthart & Broekman gebruikt zes categorieën om volwassenheid op verschillende niveaus in kaart te brengen. Dit model focust zich met name op het ethische aspect van volwassenheid met als categorieën: _awareness & culture_, _policy_, _governance_, _communication & training_, _development process_ en _tooling_. Er zijn vijf verschillende niveaus waar iedere categorie onder kan vallen om zo volwassenheid aan te geven.

Bron: [The AI ethics maturity model]( https://link.springer.com/article/10.1007/s43681-022-00228-7)

Het [AI ethics maturity model van Krijger, Thuis, de Ruiter, Ligthart & Broekman (2023)](https://link.springer.com/article/10.1007/s43681-022-00228-7) brengt de volwassenheid op verschillende niveau's in kaart op basis van zes categorieën:

- awareness & culture
- policy
- governance
- communication & training
- pevelopment proces
- tooling

### Het Datavolwassenheidsmodel van de IBDS
!!! example "Voorbeeld: MITRE - AI Maturity Model en Organizational Assessment Tool"

_Dit voorbeeld kan zonder veel aanpassingen in uw organisatie gebruikt worden._

Het datavolwassenheidmodel van de Interbestuurlijke Datastrategie (IBDS) kijkt naar hoe goed organisaties omgaan met data. Dit model is ook belangrijk voor kunstmatige intelligentie (AI), omdat data daar een grote rol speelt. Het model heeft een [beslishulp datavolwassenheid](https://realisatieibds.nl/groups/view/c23ab74c-adb4-424e-917d-773a37968efe/kenniscentrum-van-de-ibds/wiki/view/2447d2a8-6c48-468d-9739-00772688853f/beslishulp-datavolwassenheid) waarmee bepaald kan worden hoe volwassen een organisatie is met data. IBDS biedt ook een [gids](https://realisatieibds.nl/page/view/ad94d97c-4d48-443c-aedd-235b2d0ca8b6/wegwijzer-volwassenheidsmodellen) met verschillende manieren om de datavolwassenheid in kaart te brengen.
MITRE is een Amerikaanse non-profitorganisatie en enigzins vergelijkbaar met het Nederlandse TNO. Zij hebben een AI Maturity Model en de bijbehorende Organizational Assessment Tool ontwikkeld. Dit volwassenheidsmodel onderscheidt een zestal pijlers in de AI volwassenheid van een organisatie en daarbij een vijftal volwassenheidsniveaus. In dit document wordt ook toegelicht hoe een organisatie van een niveau naar het volgende kan ontwikkelen. Daarnaast wordt dit ook op individuele pijlers uitgelegd.

### Innovatie en volwassenheid
[![MITRE AI Maturity Model](images/MITRE_Maturity-Model-Overview_0.png)](https://www.mitre.org/news-insights/publication/mitre-ai-maturity-model-and-organizational-assessment-tool-guide)

Bron: [MITRE AI Maturity Model](https://www.mitre.org/news-insights/publication/mitre-ai-maturity-model-and-organizational-assessment-tool-guide)

Het gebruik van algoritmes wordt vaak gezien als een vorm van innovatie. Hoe kan AI helpen bij het ondersteunen van nieuwe ideeën en het vinden van nieuwe toepassingen? Een voorbeeld van een volwassenheidsmodel over innovatie is de [Innovatie Maturity Scan](https://www.rijksorganisatieodi.nl/innoveren-met-impact/onze-services/innovatie-maturity-scan) van Innoveren met Impact.

### MITRE AI Maturity Model en Organizational Assessment Tool

Het [AI Maturity Model](https://www.mitre.org/news-insights/publication/mitre-ai-maturity-model-and-organizational-assessment-tool-guide) en de bijbehorende Organizational Assessment Tool zijn ontwikkeld door de Amerikaanse organisatie [MITRE](https://www.mitre.org/). MITRE is een non-profitorganisatie en enigzins vergelijkbaar met het Nederlandse TNO. Dit volwassenheidsmodel onderscheidt een zestal pijlers in de AI volwassenheid van een organisatie en daarbij een vijftal volwassenheidsniveaus. Het volwassenheidsmodel en assessment zijn goed gedocumenteerd.
!!! example "Voorbeeld: Rijksorganisatie voor Ontwikkeling, Digitalisering en Innovatie - Innovatie Maturity Scan*"

_Dit voorbeeld kan zonder veel aanpassingen in uw organisatie gebruikt worden._
OF
_Dit voorbeeld heeft een aantal aanpassingen nodig voordat deze in uw organisatie te gebruiken is._
OF
_Dit voorbeeld kan ter inspiratie dienen voor hoe de maatregel toegepast kan worden._

De Rijksorganisatie voor Ontwikkeling, Digitalisering en Innovatie (ODI) heeft een Innovatie Maturity Scan gemaakt om de innovatievolwassenheid van een organisatie te meten. Omdat het gebruik van algoritmes vaak gezien wordt als vorm van innovatie is dit ook een interessant model om naar te kijken.

De scan bestaat uit vijf niveaus (level 1 t/m 5) en vijf segmenten (leiderschap, cultuur, sociaal, uitvoering en sturing). Aan de hand van stellingen in de scan kan op deze manier het niveau per segment bepaald worden.

[![MITRE AI Maturity Model](images/MITRE_Maturity-Model-Overview_0.png)](https://www.mitre.org/news-insights/publication/mitre-ai-maturity-model-and-organizational-assessment-tool-guide)

Bron: [Innovatie Maturity Scan](https://www.rijksorganisatieodi.nl/innoveren-met-impact/onze-services/innovatie-maturity-scan)

------------------------------------------------------------------------

Heb je een voorbeeld of best practice, laat het ons weten via [algoritmes\@minbzk.nl](mailto:[email protected]){.email}

!!! example "Practice: Provincie Overijsel - Implementatiestrategie Digitale-Ethiek"

Provincie Overijsel heeft in hun implementiestrategie Digitale Ethiek verschillende dingen uitgelegd waaronder een volwassenheidsmodel. Hierin focussen zij zich op het toekomst bestendig maken van de provincie met de notie dat het hoogste niveau voor hen op dit moment te hoog gegrepen is. Zij geven zo dus duidelijk aan welke niveaus zij haalbaar achten en geven concrete voorbeelden over hoe zij dit aan willen pakken.

![image](https://github.com/user-attachments/assets/341e841e-c0b3-463e-bf9f-5926352f9ae4)

Bron: [Implementatiestrategie Digitale-Ethiek](https://overijssel.notubiz.nl/modules/1/Ingekomen%20stukken/944710)

Heb je een ander voorbeeld of best practice, laat het ons weten via [[email protected]](mailto:[email protected])


## Bronnen

0 comments on commit 7c18021

Please sign in to comment.