๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ด ๋นํธ์ฝ์ธ์์ ์ ๋๋์๊ณ , ๋ธ๋ก์ด ๋ฌด์์ด๊ณ , ์ด๋ป๊ฒ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ผ๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋๋์ง ์ค๋ช ํ ์ ์๊ฒ ๋๋ค. ๋ถ์ฐ์์คํ ์ ์ด๋ค ์ฅ์ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ํฉ์๋ฅผ ํตํด ์ ๋ขฐํ ์ ์๋ ์ํ๋ก ๋ง๋ค ์ ์๋์ง, ํฉ์๋ฐฉ์์ธ ์์ ์ฆ๋ช PoW, ์ง๋ถ์ฆ๋ช PoS์ ์ค๋ช ํ ์ ์๊ฒ ๋๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ด ์ด๋ค ๋ถ์ผ์ ์ ์ฉํ ์ ์๋์ง, ํ์ฌ ์ฒ๋ฆฌ์๋๊ฐ ๋๋ฆฌ๊ณ , ์ ์ฅ์ฉ๋์ด ์ฆ๊ฐํ๋ค๋ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋๋ฐ ์ด๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ํ์ด๊ฐ ๊ฒ์ธ์ง ์ดํดํ๊ฒ ๋๋ค.
๊ณจ๋๋ฌ์! ๋ ์๋ ๊ณจ๋๋ฌ์๋ผ๊ณ ์ฌ๋๋ ํ๊ฒ ๋งํ๊ฒ ์ง๋ง, 21์ธ๊ธฐ์ ๋์งํธ๊ณจ๋๊ฐ ๋ํ๋ฌ๋ค๊ณ ํ๋ค. ๋์งํธ ์๋์ ๊ธ ์ญํ ์ ํ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ๊ฑฐ์ฐฝํ ์ฝ์๊ณผ ํจ๊ป.
์ํธํํ์ ๋ํ ๋ณด๋๊ฐ ๋์ด๋๋ฉด์, ์ด์ ๋๊ตฌ๋ผ๋ ํ ๋ฒ์ ๋ค์ด๋ณด์์ ๊ฒ์ด๋ค. ์ฒ์์๋ ์ผ๋ถ ๊ทน์์๋ง ์๊ณ ์๋ค๊ฐ, ์ด์ ๋ ๋๊ฐ ๋งํด๋ ์ด์ํ์ง ์์ ์ ๋๋ก ์๋ ค์ง๊ณ ์๋ค.
๋ด์ค ๋ณด๋๋๋ง ๋ด๋ ๊ทธ๋ ๋ค. ๋นํธ์ฝ์ธ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์ฌ๋๋ค๋ ๋ฑ ์ํธํํ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ณด๋๊ฐ ๋์ด๋๊ณ ์๊ณ , ์ด๋ฅผ ๋ฐ์ฆํ๋ฏ์ด ๊ตฌ๊ธ ํธ๋๋๋ฅผ ๋ณด๋ฉด 2018๋ ๋นํธ์ฝ์ธ์ด๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ํ ๊ฒ์์ด ๊ธ๊ฒฉํ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณผ ์ ์๋ค. ์ํธํํ์ ๋ํ ํฌ์, ์ฆ ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์ค๋ฅด๊ณ ๋ด๋ฆฌ๋ ์ ๋์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒ์๋์ด ๋ฑ๋ฝ์ ํ๊ณ ์๋ค.
์ฌ๋ฌ ํต๊ณ๋ฅผ ๋ณด๋ฉด, ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ์์ฅ์ ๊ธ๊ฒฉํ ๋์ด๊ฐ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค. ๊ฐํธ๋๋ 2025๋ 1760์ต๋ฌ๋ฌ, 2030๋ ์๋ ํญ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํด 3์กฐ 1์ฒ์ต๋ฌ๋ฌ์ ์ด๋ฅผ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ์ ๋งํ๊ณ ์๋ค. ๋ฏธ๊ตญ์ด ์ ์ฒด์ 40%๋ฅผ ์ง์ถ, ์์ ๋ฝ, ์ค๊ตญ, ์์์ํํ์ (์ผ๋ณธ ์ ์ธ) ์์๋ก ๋ค๋ฐ๋ฅผ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ํ๋ค.
๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ด์ฌํ ์ํธํํ๋ฅผ ํตํด ์ง๊ธ๊ฒฐ์ ํ๋ซํผ์ผ๋ก ์ ์ฉ์ฑ์ด ์์ง๋ง, ํ์ฐ๋๋ ๋จ๊ณ๋ก ์ง์ ํ ์ง ์์ง์ ๋๊ณ ๋ณผ ์ผ์ด๋ค.
์ฐ์ '๋ธ๋ก์ฒด์ธ'์ด๋ผ๋ ๋จ์ด๋ถํฐ ์ดํดํด ๋ณด์. '๋ธ๋ก์ฒด์ธ'์ด๋ผ๋ ๋จ์ด์ ๋ป ๊ทธ๋๋ก ๋ณด์๋ฉด, ์ด๋ ๋ธ๋ก์ด ์ฒด์ธ(chain)์ฒ๋ผ ์ฐ๊ฒฐ๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. ์ฆ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ธ๋ก์ ๋ฌถ์์ธ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ๋ธ๋ก์ ๋ฌด์์ผ๊น? ๋ธ๋ก์ ๊ฑฐ๋์ ๋ฌถ์์ด๋ค. ๊ทธ๋ฅ ๋ฌผ๊ฑด์ ๋งค๋ฏ์ด ํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ, ํด์ ๊ธฐ๋ฒ์ด๋ผ๋ ์ํธํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํด์ ๋ฌถ์ด ๋์ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ฑฐ๋๋ ๋ ๋ฌด์์ด๋ ๋ง์ธ๊ฐ? ์ฃผ๋ฌธ, ์ก๊ธ ๋๋ ์๊ธ, ๋ชจ๋ ๊ฑฐ๋์ ํด๋นํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฑฐ๋๋ค์ ์ํ์์ ์ปดํจํฐ ์๋ฒ๋ฅผ ์ด์ฉํด์ ๊ธฐ๋ก๋๋ ๊ฒ์ด ์ผ๋ฐ์ ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์์๋ ์ด๋ฌํ ๊ฑฐ๋ ๋ด์ญ์ ๋ธ๋ก์ ์ ์ฅํ๋ค.
๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ทธ๋ฌํ ๊ฑฐ๋ ๋ด์ญ๋ค์ ํด์ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ด์ฉํด์ ์ํธํ ํ๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ์ํธํ๋ ๊ฑฐ๋ ๋ด์ญ๋ค์ ๋ค์ ๊ทธ๋ฆผ์์ ๋ณด๋ฏ์ด ์(pair)์ผ๋ก ๋ฌถ์ฌ ์์ฝ๋ณธ ํํ๋ก ํด์ํ๋๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ํด์ํ๋ ๊ฒ๋ค์ ๋ ์์ผ๋ก ๋ฌถ์ด ํด์ํ์ํค๋ ์์ ์ ๊ณ์ํด์ ์ต์๋จ ํด์๊ฐ๋ง ๋จ์ ๋๊น์ง ๋ฐ๋ณตํ๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ๋จ์ ํด์๊ฐ์ ๋จธํด ๋ฃจํธ(Merkle Root)๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅด๊ณ , ์ด๋ ๋ธ๋ก์ ์๋ ๋ชจ๋ ๊ฑฐ๋ ๋ด์ญ์ ์์ฝ๋ณธ์ ํด๋น๋๋ค. ๋น์ ๋ฅผ ํ๋ฉด, **๊ตด๋น ๊พธ๋ฌ๋ฏธ๋ฅผ ํ๋์ฉ ์ฎ์ด์ ์๊ธด ๋งจ ์ ๋งค๋ญ์ด '๋จธํด๋ฃจํธ'**์ด๋ค.
์ข ๋ ๊ธฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ ๋ฆฌํ๋ฉด, ๊ทธ๋ฆผ์ ์๋ ๋ถ๋ถ ํธ๋ฆฌ์ ๋ฆฌํ ๋ ธ๋(leaf node)์ธ ๊ฑฐ๋ Tx3์ ํด์ฑํด์ Hash3์ ๋ง๋ ๋ค. Hash3๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฑฐ๋ ๋ด์ญ Tx2๋ฅผ ํด์ฑํ Hash2์ ๋ฌถ์ฌ์ ๋ค์ ํด์ํ๋๊ณ , ์๋ก์ด ๊ฐ์ธ Hash23๋ฅผ ๋ง๋ค์ด๋ธ๋ค. ์ด๋ฐ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๊ฑฐ๋๋ฅผ ํ๋์ฉ ๊ณ์ธต์ ์ผ๋ก ์๋ก ๋ฌถ์ด์ ๋ชจ๋ ๊ฑฐ๋์ ํด์ฑ์ด ์์ฑ๋๊ณ ์ต์๋จ ๋ ธ๋์ ํด์ ๊ฐ์ด '๋จธํด๋ฃจํธ'๊ฐ ๋๋ค.
์ด๋ ๊ฒ ์ํธํ ํด๋์ผ๋ฉด ์ด๋ค ์ฅ์ ์ด ์๋ ๊ฒ์ผ๊น? ๋๊ตฐ๊ฐ ๋ธ๋ก์ ํฌํจ๋ ๊ฑฐ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ ํ๋ ์๋๊ฐ ์๋ค๋ฉด, ํด์๊ฐ์ด ๋ฌ๋ผ์ง๊ณ , ๊ฒฐ๊ตญ ๊พธ๋ฌ๋ฏธ๊ฐ ํ์ด์ง๊ฒ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์ฐธ์ฌ์ ๋ ธ๋๋ค์ ๋์ผํ ๋ฐ์ดํฐ ๋ธ๋ก๋ค์ ๊ณต์ ํ๊ณ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํน์ ๋ ธ๋์ ๋ธ๋ก์ด ์๋ชป๋์๋ค๋ฉด, ๋ค๋ฅธ ๋ ธ๋๋ค์ ์๋ ํด์๊ฐ์ ๋น๊ตํด์ ์๋ชป๋ ๊ฒ์ ์ฝ๊ฒ ์ฐพ์๋ผ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ํน์ง๋๋ฌธ์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ผ๋จ ๊ธฐ๋ก์ด ๋๋ฉด ์์ ์ด ์์ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ๋๋ค.
์ด์ ๊ฐ์ด ๊ฑฐ๋๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์์ด๋ฉด ๋ธ๋ก์ด ๋๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ๋ ๋ธ๋ก์ ํด์๋ก ์ฐ๊ฒฐํด์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ผ๋ก ๋ง๋ค๊ฒ ๋๋ค. ๋ธ๋ก์ด ๋ชจ์ฌ์ ์์ฑ์ด ๋๋ฉด, ๋ธ๋ก์ ์์ ์ ์ ์ผํ๊ฒ ์๋ณํด ์ฃผ๋ ํด์ ๊ฐ์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ด ๋ธ๋ก๋ค์ ์๋ก ์ ๋ธ๋ก์ ์๋ณ์ 'ํด์ ํฌ์ธํฐ hash pointer'๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ์ํธํํด์ ๋๊ตฌ๋ ์ฝ๊ฒ ์์ง ๋ชปํ๋๋ก ํ๊ณ ์๋ค.
๋ ์์๋ณด๊ธฐ: ํด์๊ฐ
๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ์ ํน์ ํด์ ๊ณต์์ ๋ฐ๋ผ ์ํธํํ๋ ๊ธฐ๋ฒ์ด๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์์๋ sha256์ด๋ผ๊ณ ์๋ ค์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๋ฐ์ดํฐ์ ํฌ๊ธฐ์ ๊ด๊ณ์์ด ํญ์ 64๋ฐ์ดํธ์ ํด์๊ฐ์ ์์ฑํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด "๋๋ ๋ชจ๋ชจ์ํ์ 200์์ ์ ๊ธํ๋ค"๋ ๊ฑฐ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํด์๊ฐ์ผ๋ก ์์ฑํ๋ฉด "63add0f99dfdf453b20658ebf8fd33702d3c01f32bc51e8ee978dc8374ab6355"์ด ๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ๋ฐ ๊ฑฐ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ "๋๋ ๋ชจ๋ชจ์ํ์ 201์์ ์ ๊ธํ๋ค"๋ก ๋ณ๊ฒฝํ๋ฉด ํด์๊ฐ์ "6818a4380113396112fd8740cbf2d51dd463cab03950c5d1b7e5d3ecb9d80796"๊ฐ ๋๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ์ซ์ ํ ๊ฐ๋ง ๋ฐ๋์์ ๋ฟ์ธ๋ฐ๋ ํด์๊ฐ์ ์์ ํ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ์ด ๋ง๋ค์ด์ง๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ค์ํ ๊ธฐ๋ฒ์ด๋ฏ๋ก, ๋ค์ ์์ธํ ์ค๋ช ํ๊ฒ ๋๋ค.
๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ค์ด ๋ค์ด์๋ ๋ธ๋ก๋ค์ ์ธํฐ๋ท์์์ ์๋ก ์ฐ๊ฒฐ(chain)ํ์ฌ, ์ค์ ์ง์ค ์๋ฒ ์์ด ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ก, ์ธ์ฆ, ๋ณด์กด, ๊ด๋ฆฌํ๋ ๋์งํธ ์ฅ๋ถ๋ก์ ๋ถ์ฐ์์ฅ๊ธฐ์ (DLT, Distributed Legder Technology)์ ์๋ฏธํ๋ค. ํ์ง๋ง ์ด๋ ๊ฒ ์๋ฒ ์์ด ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ๊ณ ๊ด๋ฆฌํ๋ค๊ณ ๋ง์ ์ฌ๋๋ค์ด ๊ด์ฌ์ ๊ธฐ์ธ์ด์ง๋ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ธฐ์ ์ ๋ค์์ ์ฐธ์ฌ์๋ค์ด ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ณ์กฐํ๊ธฐ ์ด๋ ต๋๋ก ๊ณต์ ํจ์ผ๋ก์จ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ๊ณ ๋ณด์กดํ๋ฉฐ, ๊ด๋ฆฌํ๋ ๊ธฐ์ ์ด๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ์ค์ํ ๋ถ๋ถ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ณ์กฐํ๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค๋ ์ ์ด๋ค.
๋ธ๋ก์ ๊ฑฐ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ค์ด ๊ธฐ๋ก๋์ด ์๋ ๊ฑฐ๋ ์์ฅ์ด๋ค. ์ฝ๊ฒ ์๊ฐํ๋ฉด, ๊ฑฐ๋ ์์ฅ์ ๋ชจ๋ ๊ฑฐ๋ ๋ด์ฉ๋ค์ ๊ธฐ๋กํด๋์ ์ฅ๋ถ๋ผ๊ณ ์๊ฐํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์ด๋ฌํ ๋ฐ์ดํฐ๋ค์ด ์๋ฌด๋ ๊ฒ๋ ์ ์ฅ๋์ด ์๋ค๋ฉด, ๋จ๋ค์ด ์ฝ๊ฒ ์์ ํ ์ ์๋ค๋ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋์ ๋ธ๋ก์ ๋ฐ์ดํฐ๋ค์ ํด์ ๊ธฐ๋ฒ์ด๋ผ๋ ์ํธํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํด์ ์ฒ๋ฆฌ๋์ด ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด๋ ๊ฒ ์์ฑ๋ ํด์ ๊ฐ์ ๋ธ๋ก์ ๋ฐ์ดํฐ์ ํจ๊ป ์ ์ฅ๋๋ค. ํด์ ๊ธฐ๋ฒ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ด์ฉ์ ์ด์ฉํด์ ์ฒ๋ฆฌํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋ธ๋ก์ ํฌํจ๋ ๊ฑฐ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋จ ํ๊ธ์๋ผ๋ ์์ ํ๋ค๋ฉด, ํด์๊ฐ์ด ๋ฌ๋ผ์ง๊ณ , ๊ฒฐ๊ตญ ์์ ๋์์์ ์ ์ ์๋ค. ์ฆ ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์ํธํํ๋ฉฐ, ์์ ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋๋ก ํ๊ณ ๋ฐ์ํ ๊ฑฐ๋๋ฅผ ๋๊ตฌ๋ ๋ณผ ์ ์๋๋ก ์ ์ด๋์ ์์ฅ, ๊ทธ๋์ ๊ณต๊ฐ๋ ๋ถ์ฐ์์ฅ, Distributed Ledger๋ผ๊ณ ํ๋ค.
์ด๋ ๊ฒ ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ์๋ ๋ธ๋ก๋ค์ ๊ธฐ์กด ํด๋ผ์ด์ธํธ/์๋ฒ ๊ตฌ์กฐ์ ์ค์ ์ง์คํ ์๋ฒ์์ด ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ฐธ์ฌํ๋ ๋ ธ๋(์ฐธ์ฌ์)๊ฐ์ P2P ํํ(1:1ํํ์ ์ปดํจํฐ๊ฐ ์ง์ ํต์ ๋ฐฉ๋ฒ)๋ค์ ๋ณต์ ๋์ด ์ ์ฅ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์ค์ ์๋ฒ๊ฐ ํดํน๋๋ฉด ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์กฐ์๋ ์ ์๋ ๋ณด์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋ฐ์ํ์ง ์๋๋ค. ๋ํ ๋ถ์ฐ์์คํ ์์๋ ํฉ์ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ํตํด ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์ธ์ฆํ๊ณ , ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ธฐ๋กํ๋ค. ์ด ๊ธฐ๋ก์ ์ค์์์ ํต์ ๋๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ, ์ฐธ์ฌํ๋ ๋ชจ๋ ์ปดํจํฐ์ ๋ถ์ฐ๋์ด ๋๊ธฐํ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ฑฐ๋๊ฐ ์ธ์ฆ๋๊ณ ์ฐ์ฌ์ง๊ณ ๋๋ฉด ์์ ๋ ์ ์๋, ์์ํ ์ง์์ง์ง ์๋ ํน์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ค. ์ฆ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ ๋คํธ์ํฌ ํ๊ฒฝ์ ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ์๋ ๋ถ์ฐ๋ ์ปดํจํฐ๋ค์ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์ ์ฅ๋์ด ์์ด, ์๋ฌด๋ ์์๋๋ก ์์ ํ ์ ์๊ณ , ๋ฐ๋๋ก ๋๊ตฌ๋ผ๋ ์กฐํํ ์ ์๋ค๋ ์ฅ์ ์ด ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๋๋ฌธ์ ๊ธฐ๋ก์ ๋ํ '์ ๋ขฐ'๊ฐ ๋งค์ฐ ๋๊ณ , ์ด๋ฌํ ์ ๋ขฐ๋ฅผ ํ์๋ก ํ๋ ์ฌ๋ฌ ์ฐ์ ๊ตฐ์์ ๊ด์ฌ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค.
๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์ ์ด์ฒ๋ผ ๋จ์ํ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ฐ๊ฒฐ์ ๋ถ๊ณผํ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ด ๊ด์ฌ์ ๋ฐ๋ ๊ฒ์ผ๊น? ๊ทธ ์ด์ ๋ ๋ถ์ฐ ์ปดํจํ ์ด๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ํธํํ์ธ ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๋ด์ฅ๋์ด ์๋ ๊ธฐ์ ์ด๋ค. ์ต์ด์ ์ํธํํ๋ก ์๋ ค์ง ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ํ๋ก๊ทธ๋๋ฐ์ด ๊ฐ๋ฅํ ๋งค์ฒด๊ฐ ์๋์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋ญ๊ฐ ๋น์ง๋์ค ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ค ํด๋ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ์์ค์ด์๋ค. ์ด๋ ํด๋น ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ธฐ์ ์ด ๋นํธ์ฝ์ธ์ ์ํด์๋ง ๋ง๋ค์ด์ก๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด์๋ค. ํ์ง๋ง ์ํธํํ ๊ธฐ์ ์ค์๋ ํ๋ก๊ทธ๋๋จธ๊ฐ ์ง์ ์ฝ๋๋ฅผ ์์ฑํด์ ๋ฐฐํฌํ๊ณ ์คํํ ์๋ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์์ ๋์ํ๋ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ค๋งํธ ์ปจํธ๋(smart contract)์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค.
๋ธ๋ก์ฒด์ธ์๋ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ํ๋ฏ ์ค๋งํธ์ปจํธ๋์ ๋ง๋ค์ด ๋ฐฐํฌํด ๋์ ์ ์์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๋ฐ์ํ๋ ํธ๋์ญ์ ์ด ๊ธฐ๋ก๋๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํ๋ก๊ทธ๋ฐ์ด ๊ฐ๋ฅํ ๋ถ์ฐ ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์ค๋ผ๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ธฐ์ ์ด ์ํธํํ๋ฅผ ๋ด์ฅํ ํ๋ซํผ์์ ๋ฐ์ ํ์ฌ ๊ธ์ต๊ฑฐ๋๋ง ๊ธฐ๋กํ ์ ์๋ค๊ณ ์คํดํ ์ ์์ง๋ง, ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ธฐ์ ์ ์ฌ์ค ๊ฐ์น์๋ ๋ชจ๋ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฑฐ๋๋ฅผ ํ๋ก๊ทธ๋๋ฐํ์ฌ ๊ธฐ๋กํ ์ ์๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ทธ๋ฅ ๋จ์ํ๊ฒ ์ค์ฌ์ ํ๋์ ์ปดํจํฐ๋ผ๊ณ ์๊ฐํด๋ ๋ฌด๋ฆฌ๊ฐ ์๋ค. ๋จ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ฐ๊ณ ์๋ ๊ฐ์ธ์ฉ ์ปดํจํฐ์๋ ๋ค๋ฅธ ๋ถ์ฐ์ปดํจํฐ๋ผ๊ณ ์๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํ๋ก๊ทธ๋๋ฐํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ ๊ธฐ์กด ๋ฐฉ์๊ณผ๋ ๋ค๋ฅผ ์๋ฐ์ ์๋ค.
์ด ์ฑ ์์๋ ์ด๋๋ฆฌ์(etherium)์ด๋ผ๋ ์ํธํํ์์ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ธฐ์ ์ ์ด์ฉํด์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ๊ฐ๋ฐํ๊ณ ๋ฐฐํฌํ๋ ๊ฒ์ ํ์ตํ๋ค.
์ํธํํ์์ '๋ง์ด๋ํ๋ค'๋ ๋ง์ด ์ฐ์ธ๋ค. ์ค๋ง ์ฑ๊ตดํ๋ ์ฅ๋ฉด์ ์ฐ์ํ์ง๋ ๋ง์. ๋ง์ด๋์ด๋ ๋ค๋ฆ ์๋ ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์ธ์ฆํ๋ ๊ณผ์ ์ ๋งํ๋ค.
๋นํธ์ฝ์ธ์ ๊ธ์ ๊ฑฐ๋๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ฉด ๊ฑฐ๋๊ธฐ๋ก์ ๋ธ๋ก์ผ๋ก ๋ง๋ ๋ค. ๋คํธ์ํฌ ๋ ธ๋(peers)๋ ๊ทธ ๋ธ๋ก์ ์ธ์ฆํ๊ธฐ ์ํด ๋ง์ด๋์ด ์ํ๋๋ค. ์ฝ 10๋ถ์ฏค ๊ฑธ๋ฆฐ๋ค. ์ธ์ฆ๋ ๊ฑฐ๋๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ถ์ด๊ณ ์ค์๊ฐ์ผ๋ก ๊ณต์ ๋๋ค. ํน์ ๊ธฐ๊ด์ด ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์ธ์ฆํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ, ๋๊ตฌ๋ ์ธ์ฆ์ ์ฐธ์ฌํ ์ ์๋ค. ์ฌ๋ฌ ์ฐธ์ฌ์ ๊ฐ์ด๋ฐ ์ค์ ์ธ์ฆ์ ํ๊ฒ ๋๋ ์ฐธ์ฌ์๋ ๊ทธ ๋ ธ๋ ฅ์ ๋ํด ๋ณด์์ ๋ฐ๊ฒ ๋๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์ ๋ง์ด๋์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค.
์ฐธ์ฌ์๋ ์ปดํจํฐ์ด๊ณ , ๊ธ์ก๊ณผ ๊ฑฐ๋๋ ๋์งํธํ ๋์ด ์๋ค. ๊ธฐ์กด ์ข ์ด ํํ๊ฐ ์ฌ์ฉ๋์ง ์๋๋ค. ๋ํ ๊ทธ ์ฒ๋ฆฌ๋น์ฉ๋ ๊ธฐ์กด ์ ์ฉ๊ฑฐ๋ ๋๋ ๊ธ์ ๊ฑฐ๋์ ์์๋ฃ๋ณด๋ค ์ ๋ ดํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋๊น ๋ง์ด๋์ด ๋๋ฌ๋ค๋ ๋ง์ ๊ทธ ํธ๋์ญ์ ์ด ์ธ์ฆ๋์๊ณ , ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ธฐ๋ก๋๋ค๋ ๋ง์ด๋ค.
๋ง์ด๋์ ํ๋ ๊ณผ์ ์ ํด์ ๊ฐ์ ์์ฑํ๋ ๊ณ์ฐ๋ฅ๋ ฅ, hashrate์ ์ํด ๊ฒฐ์ ๋๋๋ฐ ๋ ๊ฐ๋ ฅํ ์ปดํจํ ํ์๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ฉด ๋ง์ด๋์ ๋ณด๋ค ๋น ๋ฅด๊ฒ ํ ์ ์๋ค. FPGA (Field-programmable gate array), ASIC (Application-specific integrated circuit) ๊ฐ์ ๊ธฐ๊ณ๋ฅผ ํ์ฉํ๊ธฐ๋ ํ๋ค.
์ต๊ทผ ์ค๊ตญ์ ๋ถ๊ฐ ์ค๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ํธํํ์ ์ฝ์ธ๊ณต๊ฐ์์ฅ(ICO) ๋ถํ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ฑ๊ตด์ ์ ๋จ์ํ๋ ๋ฑ ์ ํ์ ์ ์ฅ์ ์ทจํ๊ณ ์๋ค. ์ค๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ํธํํ ํ๋ ๊ธ์ง ์กฐ์น๊ฐ ์ง์๋๊ณ ์์ง๋ง, ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ธฐ์ ์ ๋ฐ์ ์ํค๊ฒ ๋ค๋ ์ ์ฅ ์ญ์ ๊ณ ์ํ๊ณ ์๊ณ , ์์งํ ์ค๊ตญ ์ฃผ์์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ํ๊ธฐ์ ์ธ ๊ธฐ์ ์ด๋ผ๊ณ ๋ฐ์ธํ ๋ฐ ์๋ค.
์ ์๋ ค์ง ํฌ์์ ์๋ฐ ๋ฒํ Warren Buffett์ ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๋ง์ delusion์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค. ์ฌ์ง์ด๋ "Rat Poison Squared"๋ผ๋ ์ ๋ง๋ก ์ฅ์ฝ์ด๋ผ๋ ํํ์ ํ์ง๋ง ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ ๋งํ ๊ธฐ์ ์ด๋ผ๊ณ ๋งํ๋ค.
์์ผ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ฃผ๋ชฉํ๋ ๊ฒ๋ ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๋ด์ฌํ๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ธฐ์ ์ด๋ค. ํํ๋ผ๋ ๋งค์ฐ ์ค์ํ, ์ค์๊ฐ ํ์ฉ๋์ง ์๋ ๊ธ์ต๊ธฐ๋ก์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ ์กํ๊ณ , ๊ธฐ๋กํ๋ ๊ธฐ์ ์ด ์ค์ํ๋ค. ๊ธฐ์กด์ ์กด์ฌํ๋ ์ํธ, ๋จธํดํธ๋ฆฌ, P2P ๊ธฐ์ ์ ์๋ฆฌํ๊ฒ ์กฐํฉํ์ฌ ์ฐฝ์์ ์ธ ํํ๋ก ๋ง๋ค์๊ณ ํ๋ซํผ์ผ๋ก ๋ฐ์๋ค์ฌ์ง๊ณ ์๋ค. HTTP๊ฐ ๋ฌธ์์ ๋ณด์ ์ธํฐ๋ท ํ๋กํ ์ฝ์ด๋ผ๋ฉด, Cryptocurrency๋ ๊ธ์ตํ๋กํ ์ฝ์ผ๋ก์ ์ง๊ธ๊ฒฐ์ ํ๋ซํผ์ด๋ค. ํ๋ซํผ์ผ๋ก์ ํฉ์, ๋ณด์, ํต์ ๊ธฐ์ ์ ๋ดํฌํ๊ณ ์๋ค.
-
ํฉ์ ๊ณ์ธต: ๋ธ๋ก์ ์์ฑํ ํ ์ฒด์ธ์ผ๋ก ์ฐ๊ฒฐํด ๊ฐ๊ธฐ ์ํด ํฉ์๊ฐ ํ์ํ๋ค. ์์ ์ดํด๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํฉ์๊ฐ ๋์ด์ผ ๋น๋ก์ ์ ๋นํ ๋ธ๋ก์ผ๋ก ์ธ์ ๋๋ค. ์ํธํํ ๋ณ๋ก ์ ์ฉ๋๋ ํฉ์์๊ณ ๋ฆฌ๋ฌ์ ์๋ก ๋ค๋ฅด๊ฒ ๊ณ ์๋์ด ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ค.
-
๋ณด์ ๊ณ์ธต: ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์์์ ๋ฐ์ดํฐ๋ ์๋ณ์กฐ๋ฅผ ๋ง๊ธฐ ์ํด ์ํธ๊ธฐ์ ์ ์ ์ฉํ๋ค. ํธ๋์ญ์ ์ ๋ฐ์ํ๋ฉด ๋์งํธ์๋ช ์ ํ๊ณ , ์์ ์ธก์์ ์ง๋ณธ์ธ์ง ์ธ์ฆํ ์ ์๋ค. ๋ํ ๋ธ๋ก์ ํด์๋ก ์ํธํํ๊ณ ์ด๋ฅผ ํตํด ์๋ก ์ฐ๊ฒฐํด ๋๊ณ , ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ๋ณ๊ฒฝ๋๋ฉด ํด์๋ค์ด ์ฐ์์ ์ผ๋ก ๋ณ๊ฒฝ๋์ด์ผ ํ๋ ๊ตฌ์กฐ๋ผ์ ํผํผํ ์ ๋ฐ์ ์๋ค.
-
ํต์ ๊ณ์ธต: ํธ๋์ญ์ ์ด ๋ฐ์ํ๋ฉด P2P ์์ ์ ํ๊ฐ ๋๊ณ , ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋๊ธฐํ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด ์ง๋ค.
๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ด๋ ๋ ํ ์๊ฐ์ ์๊ฒจ๋ ๊ฒ์ด ๊ฒฐ์ฝ ์๋๋ค. ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๋ด์ฌ๋์ด ์๋ ๊ธฐ์ ๋ก์, ๋นํธ์ฝ์ธ๊ณผ ๋๋ถ์ด ์ด๋ฏธ ์ฌ์ฉ๋์ด ์ค๊ณ ์๋ ํ์์ด๋ค. ๋นํธ์ฝ์ธ์์๋ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฑฐ๋๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ๊ณ , ์์์ ๋ธ๋ก์ผ๋ก, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ธ๋ก๋ค์ ์ฒด์ธ์ผ๋ก ์ฐ๊ฒฐํด ๋๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๋ ์ด๋์ ๊ฐ์๊ธฐ ํ์ด๋์จ ๊ธฐ์ ์ผ๊น?
์ํธํํ๋ ์ต๊ทผ์ ๊ด์ฌ์ ๋์ด์ ๊ทธ๋ ์ง ์๊ฐ๋งํผ ๊ทธ๋ ๊ฒ ์ ์ ๊ธฐ์ ์ ์๋๋ค.
-
1982๋ David Chaum์ด ๋น์ 30์ธ๋ ๋์ง ์์ ์ ์ ๋์ด์ Digital Cash๋ฅผ ์ฒ์์ผ๋ก ๊ณ ์ํ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์์ blind signature๋ผ๋ ํ์ฌ์ ๋์งํธ์๋ช ๊ณผ ์ ์ฌํ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ๋ค. ์๋ณธ์ ๋ ธ์ถํ์ง ์๊ณ (blinded), ์๋ช ํ๊ณ ๋๋ฉด ๋์ค์ ๊ณต๊ฐ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์๋ณธ๊ณผ ๋น๊ตํ์ฌ ์ธ์ฆํ ์ ์๊ฒ ๋๋ค. ์ข ์ด๋ฌธ์๋ก ๋น์ ํ๋ฉด, ๋ฌธ์๊ฐ ๋ดํฌ์ ๋ค์ด ์๊ณ ๋ดํฌ์ ์๋ช ํ๋ฉด ๋จน์ง๊ฐ ๋์ด ์์ด, ๋ดํฌ ์์ ๋ฌธ์์๋ ๋จน์ง์ ์ฌ์ธ์ด ๋ฒ ๊ปด์ง๋๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ดํฌ์์ ๋ฌธ์๋ฅผ ๊บผ๋ด๋ ๋ฌธ์์๋ ์๋ช ์ด ๋จ์ ์๊ฒ ๋๋ค. RSA์ ๊ฐ์ ๋์งํธ์๋ช ๋ ์๋ณธ์ ํด์ฑํด์ ๋ชป๋ณด๊ฒ ํ๊ณ , ํค๋ฅผ ์ฌ์ฉํด์ ์๋ช ํ๋ค๋ ์ ์์ ๊ฑฐ์ ๋ค๋ฅด์ง ์๋ค.
-
1997๋ Adam Back์ด ์์ ์ ๋ ผ๋ฌธ "Hashcash - A Denial of Service Counter-Measure"์์ Hashcash๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ๋ฉ์ผ ์ ์ก์๊ฐ ์ผ์ CPU ์๊ฐ์ ํฌ์ ํด์ ์ฐํ์ ๊ฐ์ ๊ฒ์ (์ค์ ๋ก๋ Hashcash ๋ฌธ์) ์ด๋ฉ์ผ ํค๋์ ์ฒจ๋ถํ๊ณ , ์ด๋ฉ์ผ ์์ ์๋ ์ด๋ฅผ ํ์ธํ๋ค. ํ๋์ฉ์ ์ ์ ๋ ธ๋ ฅ(๋น์ฉ)์ด๋ผ ํด๋, ๋๋์ ๋ฐ์กํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํฉ์ฐ์ ํ๋ฉด ์ง๋ถ์ด ๊ณผ๋ํ๊ฒ ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ด๋ฉ์ผ ์คํธ์ด๋ DDoS ๊ณต๊ฒฉ, ๊ฑฐ๋๊ฑฐ๋ถ๊ณต๊ฒฉ distributed denial-of-service attack์ ๋ง์ ์ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
-
1998๋ Wei Dai๊ฐ b-money ์ต๋ช ๋ถ์ฐ์ ์ํํ๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ํํ๋ฐํ์ ์์ ์ฆ๋ช PoW (Proof-of-Work)์ ๋ํ hashcash ํฌ์ ๋ ๋น์ฉ๋งํผ ์ฐ์ถ๋์๋ค. ์๋๋ฐฉ์์ด ๋นํธ์ฝ์ธ๊ณผ ์ ์ฌํ๋ค. ์ด๋๋ฆฌ์์ ์ ์ผ ์ ์ ๋จ์ wei๋ ์ด ๊ธฐ์ ์ ์ ์ํ ์ด๋ฆ์์ ์ ๋๊ฐ ๋์๋ค๊ณ ํ๋ค.
-
2004๋ Hal Finney๋ ๋นํธ์ฝ์ธ์ ์์ ์์ ์ฆ๋ช PoW๋ฅผ ๊ณ ์ํ๊ณ , 2009๋ 1์ ๋นํธ์ฝ์ธ์ ์ฒซ ๊ฑฐ๋๋ฅผ ๋ฐ์๋ค๊ณ ํ๋ค. ์ญ์ Finney๋ผ๋ ์ด๋๋ฆฌ์์ ํํ๋จ์๋ ์ฌ๊ธฐ์ ๊ทธ ์ ๋๋ฅผ ์ง์ํ ์ ์๋ค.
-
2008๋ ๋นํธ์ฝ์ธ์ด ํ์ด๋๋ค. ๋นํธ์ฝ์ธ์ Satoshi Nakamoto๊ฐ ์ ์ํ ๋์งํธํํ, 2009๋ 1์ 3์ผ block 0์ ๋ง์ด๋ํ๋ฉด์ ์ฒ์ ๋ฐํ, 2009๋ 2์ 11์ผ Bitcoin Core v0.1 ํ๋ก๊ทธ๋จ์ด ๊ณต๊ฐ๋๋ค. ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๊ธฐ์กด์ ์๋ ๊ธฐ์ ์ ์ฐฝ์์ ์ผ๋ก ์กฐํฉํด ๊ณ ์๋์๋ค. ์ํธ ์๋ช , PoW ๋ฑ๋ ์ด๋ฏธ ๋์ ์๋ ๊ธฐ์ ์ด์๋ค. Satoshi๋ b-money๋ฅผ ์ฐธ์กฐํ๋ค๊ณ ๋ฐํ์ ์๋ค.
๋นํธ์ฝ์ธ์ ๋น๋กฏํ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ธฐ๋ฐ์ ์ํธํํ๋ ์ค์์ํ์ด ๊ฐ์ ํ์ง ์์๋ ๊ฐ์ธ๋ค์ด ์์ ๋กญ๊ฒ ์ ์ถ๊ธ, ์ก๊ธ ๋ฑ์ ๊ธ์ต๊ฑฐ๋๋ฅผ ํ ์ ์๋ค. ๊ธ์ต๊ฑฐ๋๋ ๋์งํธ์๋ช ์ ์ ์ฉํ์ฌ ๋ณด์์ ์ฒ ์ ํ ํ๊ณ , ์ํ์ด ๊ทธ ๊ฑฐ๋๋ฅผ ๋ ์ ํ์ง ์๊ณ ์ฌ์ฉ์๋ค์ด ๋ถ์ฐํ์ฌ ์ ์ฅํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์๋ณ์กฐ ๋๋ ํดํน์ด ์ฌ์ค์ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ฌ์ฉํ๋ ํํ๋ ์ ๋ถ์์ ๋ฐํํ๊ณ ์ค๋ฌผ๋ก ์กด์ฌํ์ง๋ง ๋นํธ์ฝ์ธ์ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๋ฐ๋ผ ๋ฐํ์ด ๋๊ณ , ์ ํต์ด ๋๋ค. ์ค๋ฌผ ํํ๋ ํ์์ ๋ฐ๋ผ ์ ๋ถ๊ฐ ๋ ๋ฐํํ ์ ์์ง๋ง, ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๋ฐํ๋์ด ํ์ ๋์ด ์๋ค. ํ์ฌ๋ ์ฝ 1750๋ง ๊ฐ ์ ๋๊ฐ ๋ฐํ๋์์ผ๋ฉฐ (2019๋ 3์ 5์ผ ๊ธฐ์ค), ์์ผ๋ก 350๋ง ๊ฐ๊ฐ ๋ ๋ฐํ๋ ์์ ์ด๋ค.
ํํ๋ ๊ฐ์น์ ์ฒ๋, ๊ฐ์น์ ์ ์ฅ์๋จ, ๊ตํ ์๋จ์ผ๋ก์ ๊ธฐ๋ฅํ๋ค๊ณ ํ๋ค. ๋นํธ์ฝ์ธ์ด ํํ๋ก์ ๊ธฐ๋ฅํ๋์ง, ๊ทธ ์ ๊ฒฉ์ฑ์ ๋ํด์๋ ์์ง ์๋ฌธ์ด ๋จ์์๋ค.
๋ธ๋ฃธ๋ฒ๊ทธ๊ฐ ๋ณด๋ํ ๋ฏธ๊ตญ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ์ฐ๊ตฌ๊ธฐ๊ด Chainalysis์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด 2019๋ ์ฒซ 4๊ฐ์๊ฐ ๋นํธ์ฝ์ธ ๊ฑฐ๋ ์ค 1.3%๋ง์ด ์ค์ ์๊ฑฐ๋์ ํ์ฉ๋๋ค. ์์ง๊น์ง๋ 98% ์ด์์ด ๊ฑฐ๋์์์๋ง ๋๊ณ ์๋ค๋ ์๊ธฐ๋ค.
๋นํธ์ฝ์ธ์ ํฌ์๋์์ผ๋ก์ ์ธ์๋๊ณ ์๋ ๋ฏํ๋ค. 2018๋ ๊ฐ์๊ธฐ ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๋ํ ๊ด์ฌ์ด ์ฆ๊ฐํ๋ฉด์ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ๊ฒฉ๋ ๊ธ๋ฑ๋ฝํ๊ณ ์๋ค. ๊ทธ ๊ด์ฌ์ ํฌ์๋์์ผ๋ก์ ๋นํธ์ฝ์ธ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๊ณ ์ค๋ํ ๋ฐ์๋๊ณ ์๋ค. 2018๋ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ๊ธ๋ฑํ๋ฉด์ ๋ ผ๋ ๋์ ์ค๋ฌผ๊ฐ์น์ ๋ํ ์์ฌ์ด ๋์์ ธ ๊ธ๋ฝํ์๋ค. ์ด์ ์๋ 13๋ฌ๋ฌ์ ๋จธ๋ฌผ๋ ์ง๋ง 2017๋ 2๋ง๋ฌ๋ฌ๊น์ง ์น์์๊ณ , 2018๋ ์ ๋ค์ด์ ์๋ฐฑ๋ฌ๋ฌ๋ก ํญ๋ฝ์ ๊ฒฝํํ์๋ค.
๋นํธ์ฝ์ธ์ด '๋์งํธ ๊ณจ๋'๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฆฌ์ฐ๋๋ ์ค์ ๊ฐ๊ฒฉ๋ ๊ธ ๊ฐ๊ณผ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์๋ ์ ๋ ์์๋ค. 2017๋ 12์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก 2์ฒ๋ง์์ ์ํํ๋ค๊ฐ 2019๋ 4๋ฐฑ๋ง์์ผ๋ก ์์ง๋ํํ๊ณ , ๊ทธ๋ฌ๋ค๊ฐ 2021๋ ์์ 2022๋ ๊ทธ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์ ๊ณ ์ ์ ๋์ด์ 8์ฒ๋ง์๊น์ง ์ฒ์ ๋ถ์ง๋ก ์์ ๋ฐ ์๋ค. 2021๋ 1์ ํ ์ฌ๋ผ์ ์ผ๋ก ๋จธ์คํฌ๊ฐ ๋ฌด๋ ค 15์ต ๋ฌ๋ฌ (์ฝ 1์กฐ6500์ต์), ํ๋์ ๋๋ต 3๋ง ๋ฌ๋ฌ(์ฝ 3300๋ง์)์ ๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก ํฌ์ํ์ฌ ํ์ ๊ฐ ๋ ๋ฐ ์๋ค.
๋นํธ์ฝ์ธ์ด ์ฑ๊ณต์ ์ผ๋ก ๋๋ฆฌ ์ฐ์ด๋ฉด์ ๋ง์ ์ํธํํ๊ฐ ๋ฐํ๋๊ณ ์๋ค. ๋นํธ์ฝ์ธ์ ์ ์ธํ ์ด๋ค ์ํธ ํํ๋ฅผ ๋์ ์ฝ์ธ ๋๋ ์ํธ์ฝ์ธ (Alternative Coins)์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค. ๋๊ฐ๋ ๋นํธ์ฝ์ธ์์์ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ๋ณธ ๋ฐ์ P2P ์์์ ๋ง์ด๋์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๊ตฌํ๋๊ณ ์๋ค.
์ด๋๋ฆฌ์, ์ด๋๋ฆฌ์ ํด๋์, ๋ฆฌํ, ๋ผ์ดํธ์ฝ์ธ, ์์ด์ฝ์ธ, ๋์, ๋ชจ๋ค๋ก, ์ ํธ์บ์, ํํ ๋ฑ ๋ค์ํ ๋์์ฝ์ธ๋ค์ด ์๊ฒจ๋ฌ๋ค. ๋นํธ์ฝ์ธ์ ์ฌ๋ฌ ๋์์ฝ์ธ๋ค ์ฌ์ด์์ ์ผ์ข ์ ๊ธฐ์ถํตํ ์ญํ ์ ํ๊ณ ์๋ค.
์ต๊ทผ CBDC Central Bank Digital Currency, ์ค์์ํ์ด ๋ฐํํ ๋์งํธํํ์ ๋ํด ์ฌ๋ฌ ๋๋ผ๊ฐ ๊ด์ฌ์ ๋ณด์ด๊ณ ์๋ค. ์ค๊ตญ์ด ๊ฐ์ฅ ์ ๊ทน์ ์ด๊ณ , ์ด๋ฏธ 2022๋ ๋๊ณ์ฌ๋ฆผํฝ์์ '๋์งํธ ์์ํ' (e-CNY)๋ฅผ ์คํ์ ์ผ๋ก ๋์ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ ์๋ค. ๋ฏธ๊ตญ์ 2020๋ ๊น์ง๋ง ํด๋ ์ ๋ณด์ ์ธ ์ ์ฅ์ด์์ผ๋, 2021๋ ์ฐ๋ฐฉ์ค๋น์ ๋ Fed๊ฐ CBDC๋ฅผ ๊ฒํ ํ๊ณ ์๋ค๊ณ ๋งํ๋ค. ์ ๋ฝ, ์ผ๋ณธ, ๋ฌ์์, ํฐํค, ์ฑ๊ฐํฌ๋ฅด ๋ฑ ์ธ๊ณ์ 80%๊ฐ CBDC ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์งํํ๊ณ ์๋ค (2020๋ 1์ ๊ตญ์ ๊ฒฐ์ ์ํ BIS ๋ณด๊ณ ์).
2019๋ ์ด 2500์ฌ๊ฐ, 2021๋ ์ด 4500์ฌ๊ฐ, 2022๋ ์ด 10,000๊ฐ ๊ท๋ชจ๋ก ์ฝ์ธ์ ๋ฐํ์ ๋์ด๋ง ๊ฐ๊ณ ์๋ค. ํ์ฌ ๊ทธ ์ด์ก์ ์ฒ๋ฌธํ์ ์ธ ์ซ์์ธ 1์กฐ ๋ฌ๋ฌ์ ๋ฌํ๊ณ ์๋ค (์ฐธ์กฐ https://www.investing.com/crypto/currencies).
1์๋ ๋นํธ์ฝ์ธ์ด ๋์ฅ์ฃผ๋ก์ ์ ์ฒด์ ๋๋ถ๋ถ์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด๋๋ฆฌ์์ด ๋ค์ ์๋ฆฌ๋ฅผ ์ฐจ์งํ๊ณ ์๋ค. ์ด ๋์ ํฉ์น๋ฉด 50%๊ฐ ๋๋ ์์ฅ์ ํ์ฑํ๊ณ ์๋ค (์ํ ์์ธ ์ฐธ์กฐ: https://www.bithumb.com/). ๋๋ถ๋ถ์ ์ํธํํ๋ ์์ธ๊ฐ ๋ถ์์ ํ์ฌ, ์์ธ๊ฐ ์ด๋ป๋ค๊ณ ํด์ผ ์๋ฏธ๊ฐ ์์ ์ ๋๋ค.
๋นํธ์ฝ์ธ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ํ ๊ด์ฌ์ ๋ ํ์ง๋ง ๋ง๋ง์น๊ฐ ์๋ค. ์ด๋๋ฆฌ์์ ๋ํ ๊ฐ๊ฒฉ๋ ์ ์ฌํ ํจํด์ ๋ณด์ด๊ณ ์์ง๋ง, ์์ง ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๋ํ ๊ฐ๊ฒฉ์๋ ๋ฏธ์น์ง ๋ชปํ๊ณ ์๋ค.
๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ด ๊ด์ฌ์ ๋๋ ์ด์ ๋ ๋ถ์ฐํ๊ฒฝ์์ ์๋์ด ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๋ณดํต ํธ๋์ญ์ ์ ๋ฐ์ํ๋ฉด, ํน์ ์๋ฒ๊ฐ ๋งก์์ ์ฒ๋ฆฌํ๊ฒ ๋๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ถ์ฐ์ด๋ผ ์ด์๋ ๋ค๋ฅด๋ค. ์ด๋ ํน์ ์๋ฒ๊ฐ ์๋๋ผ ๋คํธ์ํฌ ์์ ์๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋ ์ปดํจํ ํ๋ซํผ์ ๋ถ์ฐํด์ ์ฒ๋ฆฌ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ ผ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก๋ ํ๋์ ํ๋ซํผ์์ ์ฒ๋ฆฌ๋๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ณด์ธ๋ค.
๋ถ์ฐ์์คํ ์ ์ปดํจํ ๋ ธ๋(ํผ์ด)๋ค์ด ์๋ก Peer to Peer Network P2P๋ฅผ ํตํด ์ฐ๊ฒฐ๋๊ณ , ์๋ฒ-ํด๋ผ์ด์ธํธ ์ญํ ์ด ๊ณ ์ ๋์ด ์์ง ์๋ค. ์๋ฒ๊ฐ ์ค์์ ์์นํด์ ์ฒ๋ฆฌํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ, ๋คํธ์ํฌ์ ์ ์๋ ๊ทธ ์ด๋ค ์ปดํจํฐ๋ ์๋ฒ๊ฐ ๋ ์ ์๋ค.
์ค์์ง์ค์์์๋ ์ด๋ฌํ ์ฒ๋ฆฌ๊ฐ ํน์ ์๋ฒ์ ์์กดํ๋๋ฐ ๋ฐํด, P2P์์๋ ์๋ก ์๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฐธ์ฌํ๋ค๋ ์ ์ด ๋ค๋ฅด๋ค. ์ด๋ค ๋ ธ๋์ด๊ฑด ์๋ก ๋๋ํ๊ฒ ์ฐธ์ฌํ๋ค. ์์ ๋ค์ด ์๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋์คํฌ ์ ์ฅ๊ณต๊ฐ, ์ฒ๋ฆฌ๋ฅ๋ ฅ, ๋คํธ์ํฌ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ ๊ณตํ๊ณ ์ฐธ์ฌํ๋ค.
์ํ์ง ์์ผ๋ฉด ์ค์ค๋ก ์ฐธ์ฌ๋ฅผ ํ์ง ์์๋ ๋๋ค. ๋ถ์ฐ์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋ง์ด ์ฐ๋ ๋นํธํ ๋ ํธ BitTorrent ๋ฅผ ์๋ก ๋ค๋ฉด ์ดํด๊ฐ ๋น ๋ฅผ ์ ์๋ค. ์ด๋ฏธ ์ค๋์ค, ๋น๋์ค, ๋ฐ์ดํฐ ๋ฑ ๋์งํธ ํ์ผ์ ๋ถ์ฐ์ผ๋ก ๊ณต์ ํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ธ์ต์์๋ ์ํ์ด ์์ด์ง๊ณ , ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ด ๋์ ํ ์ ์๊ฒ ๋ ์๋ ์๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ๋๋ค๋ฉด ๋งค์ฐ ํ์ ์ ์ด๋ค. ์ก๊ธ์ ํ ๋์๋ ๋์งํธ์ฌ์ธ์ ํ๊ณ ์ง๊ธ์์๊ฒ ์ก๊ธํ๊ณ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ธฐ๋กํ๋ฉด ๋๋ค. ์ํ์ ๋งค๊ฐ๋ก ์ก๊ธํ ํ์๊ฐ ์๊ฒ ๋๋ค.
๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๊ฑฐ๋์ ์๋ณ์กฐ๊ฐ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ์ฌ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ํ ๊ธฐ์ ์ ์ ๋ขฐ๊ฐ ๋๋ค. ๊ธฐ์ ์ ์ ๋ขฐ๋ผ๊ณ ๋งํ ๊ฒ์ '์ฌ๋ฆฌ์ ์ ๋ขฐ'์๋ ์กฐ๊ธ ๋ค๋ฅด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค.
๋ค๋ง ์ ๋ถ๋ก์๋ ํตํ์ ๋ํ ํต์ ๋ ฅ์ด ์ฝํ๋๊ณ , ๊ณผ์ธ์ ๋ํ ์ด๋ ค์์ด ์์๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋ ์ ๋ฐ์ ์๋ค.
๊ตฌ๋ถ | ์ค์์ง์คํ | ๋ถ์ฐํ |
---|---|---|
์๋ฒ | ์ค์์ ์๋ค | ์๋ฒ๊ฐ ์๋ค, P2P |
๊ฑฐ๋ ๋ณด๊ด | ์ค์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์ค | ๋ธ๋ก์ฒด์ธ |
๋น์ํด ์ฅ๊ตฐ ๋ฌธ์ ๋ 1982๋ Lamport et al. ๋ ผ๋ฌธ์์ ๋ถ์ฐ์์คํ ์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ํฉ์์ ์ด๋ ค์์ ์ ๊ธฐํ๊ณ ์๋ค (Lamport, Shostak & Pease, 1982). ์ ์์์ ์ ์ ๊ณต๊ฒฉํ๋ค๊ณ ํ๊ณ , ์๊ตฐ์ ๋ถ๋๊ฐ ๋๋์ด์ ธ ์๊ณ ์ฐํฉํด์ผ ์ด๊ธด๋ค๊ณ ํ์. ๋ถ๋๋ฅผ ์งํํ๋ ์ฅ๊ตฐ๋ค์ด ์๋ก ์ฝ์์ ํ๊ณ ๋์์ ๊ณต๊ฒฉํ๋ฉด ๋๋ค๊ณ ํ์. ๋ฌธ์ ๋ ๊ฐ ๋ถ๋๋ฅผ ์งํํ๋ ์ฅ๊ตฐ๋ค๋ผ๋ฆฌ ์ด๋ป๊ฒ ๊ณต๊ฒฉ์ ํฉ์ํ ๊ฒ์ธ์ง ์ด๋ค.
์ผํ ์ฌ์ ๋ณด์ด์ง๋ง, ํ๊ธฐ์๋ ์ด๋ ค์ด ๋ฌธ์ ์ด๋ค. ๋ถ๋๊ฐ ์๋ก ๋จ์ด์ ธ ์๊ณ ์ ๋ น์ ๋ณด๋ด์ผ๋ง ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๋ฌํ๋ค๊ณ ํ์. ๊ทธ ์ ๋ น์ด ํฌ๋ก๋ก ์กํ๋ค๋ฉด ๋ฉ์์ง๋ ์ ๋ฌ์ด ๋์ง ์๊ณ ๊ณต๊ฒฉ์ ์คํจํ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ฉ์์ง๋ฅผ ์ ๋ฌ ๋ฐ๊ณ ์์ ํ์ธ์๋ต์ธ ACK๋ฅผ ๋ค๋ฅธ ์ฅ๊ตฐ์๊ฒ ๋ณด๋ผ ๊ฒฝ์ฐ ๋ํ ํฌํ๋ ์ ์๋ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ถ์ฐ์์คํ ์ ์ ์์ ์ธ ๋ ธ๋๊ฐ ์ฐธ์ฌํ ๊ฒฝ์ฐ ์ฅ์ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ ๋ขฐํ ์ ์๋ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ค ์ ์๋์ง ์๊ฐํด ๋ณด์. ๋น์ํด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ข ๋ ๋ณต์กํ๊ฒ ์ฅ๊ตฐ์ ์ซ์๋ฅผ ๋๋ฆฌ๊ณ , ๊ทธ ์ค ์ผ๋ถ๊ฐ ๋ฐฐ์ ์๋ผ๊ณ ํด ๋ณด์. ๋ฉ์์ง๊ฐ ์ ๋ฌ๋์๋ค ํ๋๋ผ๋ ๋ฏฟ์ ์ ์๋๋๋ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ค. ๋ฐฐ์ ํ ์ฅ๊ตฐ์ด ์๋ค๋ฉด ๊ทธ ๋ฉ์์ง๋ ์์กฐ๋ ์ ์๋ค.
๋น์ํด์ ๋ฌธ์ ์์์ ๊ฐ์ด ๋ค์์ ๋ ธ๋๊ฐ ์ฐธ์ฌํ๋ ๋ถ์ฐ์์คํ ์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ฐฐ์ ํ ์ ์๋ ๋ ธ๋๊ฐ ์์ด ์ ๋ณด๋ฅผ ์๋ณ์กฐํ ์ํ์ด ์๋ค. ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๋ฐ์ ๋ ์ ๋ณด๊ฐ ์ ์ค๋๊ฑฐ๋ ์ง์ฐ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ํํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต์ ํ๋ ๊ฒ์ด ์ด๋ ต๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๋ถ์ฐ ์์คํ ์์๋ ์ฐธ์ฌํ๋ ๋ ธ๋๋ค ๊ฐ์ ์๋ก ๋ค๋ฅผ ์ ์๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฉ์๋ฅผ ํตํด ์ ๋ขฐ๋ฅผ ๋ณด์ฅํ๊ฒ ๋๋ค.
์๋ก์ด ๊ฑฐ๋๊ฐ ๋คํธ์ํฌ์ ์ ํ๋๋ฉด, ๋ ธ๋๋ค์ ๊ทธ ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์์ฅ์ ํฌํจํ ์ง๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํด์ผ ํ๋ค. ์ด ๊ฒฝ์ฐ ๋ค์์ ๋ ธ๋๊ฐ ํฉ์ํ๋ฉด ๊ฑฐ๋๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ์์ฅ์ ์ํ๋ฅผ ๋ณ๊ฒฝํ๊ณ ํฉ์์ ์ด๋ฅด๋ ๋ค๊ณ ํ๋ค.
๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ค์๊ฐ ์ฐธ์ฌํ์ง๋ง, ๊ทธ ์ค์๋ ์ ์์ ์ธ ๋ ธ๋๊ฐ ํฌํจ๋ ์ ์๋ค. ์ด๋ฐ ๊ฒฝ์ฐ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ด๋ป๊ฒ ํฉ์๋ฅผ ํ๊ณ ์ ๋ขฐํ ์ ์๋ ์ํ๋ก ๋ง๋ค์ด ๋๊ฐ ๊ฒ์ธ๊ฐ?
๋ช ๊ฐ์ง ๋ํ์ ์ธ ํฉ์ ๋ฐฉ์์ ๋น์ํด์ฅ์ ํ์ฉ BFT, ์ง๋ถ์ฆ๋ช Proof of Stake, ์์์ง๋ถ์ฆ๋ช Delegated Proof of Stake, ๊ถ์์ฆ๋ช Proof of Authority, ๊ฒฝ๊ณผ์๊ฐ์ฆ๋ช Proof of Elapsed Time ๋ฑ ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์๋ค.
๋น์ํด ์ฅ๊ตฐ๋ฌธ์ ๋ ์ ๋ณด ์ ๋ฌ์ด ๋๋ฝ๋๊ฑฐ๋ ๋ฐฐ์ ์์ ์ํด ์ ๋ณด๊ฐ ์์กฐ๋๋ฉด ํฉ์์ ์ด๋ฅผ ์ ์๊ณ ๋น์ํด ์ฅ์ ๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ค. ์ด๋ฐ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ฒด๊ฐ ํผ๋์ ๋น ์ ธ์ ์คํจํ์ง ์๋๋ก ํฉ์ํ๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ด ํ์ํ๋ค.
1999๋ Castro์ Liskov์ ์ํด ์ ์๋ Practical Byzantine Fault Tolerance (pBFT)๋ฅผ ์ดํด๋ณด์.
1/3์ด ๋ฐฐ์ ์์ด๋๋ผ๋ ๋๋จธ์ง 2/3๊ฐ ๋์ํ๋ฉด ํฉ์๋ผ๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ ธ๋ ๊ฐ์ ์๋ก ์ ๋ณด์ ๋ฌ์ ํด์, ๋๋ค์ ์ฆ 2/3๊ฐ ์๋ตํ๊ธฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ค๋ฆฌ๊ณ , ๋ฐ์ ๋ชจ๋ ๋ฉ์์ง ์ค ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ์ผ์นํ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ํฉ์์ ์ด๋ฅด๊ฒ ๋๋ค. Hyperledger, Stellar, Ripple ๋ฑ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์์ ํ์ฉ๋๊ณ ์๋ค. ์ด ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ํจ์จ์ ์ด์ด์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ด ์๋๋๋ผ๋ ํ์ฉ๋๊ณ ์๋ค.
์ฐธ์ฌ์๋ค๋ผ๋ฆฌ ๋งค์ฐ ๋น๋ฒํ๊ฒ ์ํตํ์ฌ ๋ฉ์์ง๊ฐ ์์กฐ๋์๊ฑฐ๋ ์ถ์ฒ๋ฅผ ๋ถ๋ช ํ ํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ ธ๋๊ฐ ๋์ด๋ ์๋ก ์ ๋ณด๊ตํ์ด ๊ธ๊ฒฉํ ๋์ด๋๋ค๋ ๋จ์ ์ด ์๋ค.
์ ์ฒด ์ฅ๊ตฐ ์ค f ๋ฐฐ์ ์๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ํฉ์๋ฅผ ํ๋ ค๋ฉด:
- 3f + 1 ๋งํผ์ ๋ ธ๋๊ฐ ํ์ํ๊ณ ,
- ๊ฐ ๋ ธ๋๋ ์๋ก ์ต์ 2f + 1 ํต์ ๊ฒฝ๋ก๊ฐ ํ๋ณด๋์ด ์์ด์ผ ํ๊ณ
- f + 1 ํ ์ด์์ ์ ๋ณด ๊ตํ์ด ์์ด์ผ ํ๋ค.
ํฉ์ํ๋ ์ ์ฐจ๋ ์์๋๋ก ์งํ๋๋ค.
- Pre-prepare ๋จ๊ณ: ๋ฆฌ๋๋ ธ๋๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ณด๋ด๋ฉด์ ํฉ์๊ฐ ํ์ํ๋ค๊ณ "pre-prepare" ๋ฉ์์ง ์ ์ก
- Prepare ๋จ๊ณ: "pre-prepare" ๋ฉ์์ง๋ฅผ ๋ฐ๊ณ , "prepare" ๋ฉ์์ง๋ฅผ ๋ค๋ฅธ ๋ ธ๋์ ์ ์ก.
- Commit ๋จ๊ณ: "prepare" messages ๋ฐ์ผ๋ฉด "commit" ๋ฉ์์ง๋ฅผ ์ ํ. ๋๋ค์, ์ฆ 2/3๊ฐ ๋ชจ๋ ์๋ตํ๊ธฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ค๋ฆฌ๊ณ , ๋ฐ์ ๋ชจ๋ ๋ฉ์์ง ์ค ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ์ผ์นํ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ํฉ์.
PoW๋ Proof of Work, ์์ ์ ์ฆ๋ช ํ๋ค๋ ์๋ฏธ์ด๋ค. 2008๋ ์ฌํ ์ ๋์นด๋ชจํ ์ ๋ ผ๋ฌธ, "๋นํธ์ฝ์ธ: P2P ์ ์ํํ ์์คํ Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System"์์ ์๊ฐ๋ ํฉ์๋ฐฉ์์ด๋ค.
๋นํธ์ฝ์ธ์์ ๋์ ๋ PoW๋ฅผ, ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๋ฐ๋ช ํ ์ด๋ฆ์ ๋ฐ์ ๋์นด๋ชจํ ํฉ์๋ผ๊ณ ํ๋ค. ์ด๋ฐ ์์ ์ฆ๋ช ํ๋ ๊ณผ์ ์ '๋ง์ด๋'์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค.
"์์ ์ฆ๋ช "์ ์ํ์ ๋ฌธ์ , ๊ธฐ์ค ํด์๋ณด๋ค ์์ ๊ฐ์ ์ฐพ๋ ๊ณผ์ ์ด๋ผ์ ์๋นํ ๋ ธ๋ ฅ์ด ํ์ํด์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ ์ฉํ๋ ค๋ฉด '๊ณผ์ฐ ๊ฐ๋ฅํ ๊น?'๋ผ๋ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ํ๊ณ๊ฐ ์ง์ ๋๊ณ ์๋ค (Gervais et al., 2016). ํ์ฌ ์ด ๋ฌธ์ ์ ๋ํด ์ ์๋๊ณ ์๋ ์๋ฃจ์ ๋ค์ ๋๊ฐ ์ง๋ถ์ฆ๋ช (Proof of Stake, PoS), ์์์ง๋ถ์ฆ๋ช (Delegated Proof of Stake, DPoS) ๋ฑ์ ๋์์ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ด ์ ์๋๊ณ ์๋ค.
PoW๋ ๊ฒฝ์์ ์ผ๋ก ๋ง์ด๋์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๋ฐ ์ปดํจํ ํ์๊ฐ ๋ญ๋น๋๋ค๋ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ค. ๋ํ ์์ ์ฆ๋ช ์ ๊ฑธ๋ฆฌ๋ ์๊ฐ์ผ๋ก ์ธํด ์ง์ฐ๋๋ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด ์ง๋ถ์ฆ๋ช PoS (Proof of Stake)์ด ์ ์๋๊ณ ์๋๋ฐ, ๋ ธ๋๊ฐ ๋ณด์ ํ ์๊ณ ๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ถํ์ ๋ถ๋ฐฐํ๋ ํฉ์ ๋ฐฉ์์ด๋ค. ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, 10%์ ์๊ณ ๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ฉด 10%์ ๋ธ๋ก์ ์์ฑ, forgeํ๋ ๊ถํ์ ๋ถ์ฌํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. PoW์์์ ๊ฐ์ด ๋ง์ด๋์ ํตํด ๋ธ๋ก์ด ์์ฑ๋์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฑ๊ตด ๋ณด์์ด ์ฃผ์ด์ง์ง๋ ์๋๋ค.
PoW์์๋ ๋ธ๋ก์ด ๋ง์ด๋์ ํตํด ์์ฑ๋์ง๋ง, PoS์์๋ ๋ง์ด๋์ด ์๋ค. ๋จ PoS์์๋ forger๊ฐ ๋ธ๋ก์ ์์ฑํ๊ณ ์ฑ๊ตด๋ณด์ ๋์ ์ ์ฒ๋ฆฌ๋น์ฉ์ ๋ฐ๊ฒ ๋๋ค. Peercoin์ด 2013๋ PoS๋ฅผ ์ฒ์์ผ๋ก ๊ตฌํํ๊ณ ์ด๋๋ฆฌ์๋ ๋ค์ ๋ฒ์ Casper์์ ์ด๋ฅผ ์๊ณ ํ๊ณ ์๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ ์ด ๋ฐฉ์์ด ์์ PoW์ ๋จ์ ์ ๋ชจ๋ ๊ทน๋ณตํ๊ณ ๋ถ์ฐ, ์ฑ๋ฅ, ๋ณด์์ ๋ชฉ์ ์ ๋ชจ๋ ๋ฌ์ฑํ ์ง์ ๋ํด ๋ ผ๋์ด ์๋ค. ์ด ๋ฐฉ์์์ ๊ทน๋จ์ ์ด์ง๋ง ์ด๋ ํน์ ๋ ธ๋๊ฐ ๋งค์ฐ ์๊ณ ๊ฐ ๋ง์ ๋ถ์๋ผ๋ฉด ์คํ๋ ค ์ค์ํ ๋๋ ๋จ์ ์ด ์๋ค. "Nothing At Stake", ์ฆ ๋ ธ๋๊ฐ ๋ถ๋ํ๊ฒ ํ๋ํด๋ ๋ถ๋ฆฌํ ๊ฒ ์๋ค๋ ๋นํ์ด๋ค.
์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ฌ๋ฌ fork๊ฐ ์กด์ฌํ๋๋ผ๋ ๋ง์ด๋์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณด์๋ง ๋ฐ์ผ๋ฉด ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ง๋ fork์ธ์ง ์๋์ง ๋ง์ด๋ํ๋ฉด ๋๋ค๊ณ ํ๋ํ๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ชจ๋ fork๋ฅผ ์ธ์ฆํ์ฌ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ๋๊ฐ ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ ๊ฒ์ด๋ค. PoW์์๋ ์ด๋ฐ ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋ฐ์ํ์ง ์๋๋ค. ๋ง์ด๋๋ค์ด ๋ง๋ chain์ ๋ธ๋ก์ ์ถ๊ฐํ๋ฉด ๊ทธ์ ๋ฐ๋ผ ๋ณด์์ ๋ฐ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. PoS๋ ๋จ์ ์ ๋ณด์ํ๊ธฐ ์ํด ์ฝ์ธ๋ณ๋ก ์์ ํ์ฌ ์ฐ์ด๊ณ ์๋ค. Delegated PoS (Bitshares) ์ด๋๋ฆฌ์๋ ์ฐจ๊ธฐ ๋ฒ์ ์์ ์์ ๋ PoS๋ฅผ ํ ์คํธํ๊ณ ์๋ค.
๋นํธ์ฝ์ธ์์์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ๋ ์ ์ฅ์๋ก ์ฐ์๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ 1.0์ด๋ผ๊ณ ํ๋ ์ด ๋จ๊ณ์์๋ ๋ณธ๋ ์ํธํํ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ตญํ๋์ด ์๋ค๋ฉด, ๋ธ๋ก์ฒด์ธ 2.0์์๋ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ด ๊ฐ๋ฅํ ์คํ ํ๋ซํผ์ผ๋ก ๋ฐ์ ํ๊ณ ์๋ค.
๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋๊ตฌ๋ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ ์ปดํจํฐ๋ก์, ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ฐ๊ณ , ์คํํ๋ ํ๋ซํผ์ผ๋ก ์งํ๋๊ณ ์๋ค. ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์ ์ฅํ๋ ๊ฒ๋ฟ ์๋๋ผ ์ค๋งํธ์ปจํธ๋์ ๊ฐ๋ฐํ๊ณ , ๊ทธ API๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ๊ฐ๋ฐํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋์ค์ ์ด๋ฅธ๋ฐ ์น 3.0์ด๋ผ๊ณ ํ๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ผ๋ก ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ํฌํ๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ๊ฒ ๋๋ค.
๋ํ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ์ค๋งํธํฐ์ด ์์ฅ์ ๊ณต๊ฐ๋๊ณ ์๋ค.
๊ตญ๋ด์์๋ ์ผ์ฑ์์ ๊ฐค๋ญ์S10์ ์ถ์ํ์๋ค. ๊ทธ ๋ค์์ 2021๋ ์์ฒด ๋ ๋ฒ์งธ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ํธ๋ํฐ์ผ๋ก, ์ผ์ฑ์ ์๊ฐ ์๋ฉ์ด๋ํธ๋ฆฌ์ ํจ๊ป ๊ฐค๋ญ์S21 ์๋ฆฌ์ฆ๋ก ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ํด๋ํฐ์ธ ์๋ฏน์ค ํฐ์ ์ถ์ํ์๋ค. ๊ทธ ๋ ์ ๊ณตํ์๋ ์๋ฏน์ค ํ ํฐ์ด 100๋ฐฐ ๊ฐ๊น์ด ๊ธ๋ฑํ๊ธฐ๋ ํด์ ํ์ ๊ฐ ๋๊ธฐ๋ ํ์๋ค.
2022๋ ๋ฏธ๊ตญ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ฐ๋ฐ์ฌ ์๋ผ๋๊ฐ ์ค๋งํธํฐ ์ฌ๊ฐ(Saga)์ ๊ณต๊ฐํ๊ณ ์๋ค. ์ด์ค๋ผ์ ์คํํธ์ ์ธ ์๋ฆฐ๋ฉ์ค(Sirin Labs)๊ฐ ์์ฒด ์๋ฆฐOS์์ ์๋ํ๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ํธ๋ํฐ Finney, ๋๋ง์ ์ค๋งํธํฐ ์ ์กฐ์ฌ์ธ HTC์ ์์๋์ค 1, ์ค๊ตญ ๊ธฐ์ ์ธ ๋ ๋ ธ๋ฒ์ ์๊ฐ(Sugar), ์ฐฝํ(Changhong), ํ๋์์ค ์ฌ์ BOB, Blok on Blok (์ดํต์ฌ๊ฐ ํ์์๊ณ ํด๋ํฐ๋ฒํธ๊ฐ ์์ด, ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์์ ์ ํ, ๋ฌธ์ ๊ฐ๋ฅ, 2020๋ 1์ CES์์ ๋ฐํ) ๋ฑ์ด ์ด๋ฏธ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ์ค๋งํธํฐ์ ๊ณต๊ฐํ๊ณ ์๋ค.
๋ฏธ๊ตญ์ ๋์งํธ์์ฐ๊ณผ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ํํ๋ Chamber of Digital Commerce๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ํ์ฉํ๊ธฐ ์ข์ ์ฌ๋ก๋ก์ ์๋๋ฅผ ๊ผฝ๊ณ ์๋ค.
- ์ฌ์ฉ์ ID ๋ถ์ผ (Digital Identity)
- ์ํ, ์ฆ๊ถ ๊ธ์ต๊ด๋ จ ๊ธฐ๋ก
- ๋ถ๋์ฐ ๊ธฐ๋ก
- ์ ํต ๊ธฐ๋ก
- ์๋์ฐจ ๋ณดํ ๊ธฐ๋ก
- ์๋ฃ ๊ธฐ๋ก
- ์ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ ๊ณต์
ํ๊ตญ์์๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ์ฌ์ ์ด ์ํ๋๊ณ ์๋ค.
- ๊ณต์ธ์ธ์ฆ์๋ฅผ ๋์ฒดํ๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ๊ธฐ๋ฐ ๋ฑ ํฌ์ฌ์ธ์ด 2018๋ 8์ ๊ฐ๋ฐ๋์๊ณ (๊ฒฝ์์ ๋ฐ๋ ค 2021๋ ์ ๊ท๋ฐ๊ธ์ ์ค๋จํ๊ณ ๊ธ์ต๊ฒฐ์ ์์ด ๋ถ์ฐ์ ์์ฆ๋ช DID์ธ '๋ฑ ํฌ์์ด๋' ์ถ์)
- ์๋์ฐจ ๊ณต์ : ํ๋์๋์ฐจ๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ธฐ์ ์ ํตํด ์ฐจ๋ ์ ๋ณด ๊ธฐ๋ก์ ์ง์ ์ ์ฅํ๊ณ ๊ด๋ฆฌํ ๊ณํ์ด๋ค. ์ผ์ฑ SDS๋ ์์ธ์์ ํจ๊ป ์ฅ์ํ ์ค๊ณ ์ฐจ ์์ฅ์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ธฐ์ ์ ๋์ ํด ์ฐจ๋ ์ด๋ ฅ์ ์ฒด๊ณ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌํ ๊ณํ์ด๋ค. ์จ์ปค์ค ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ง๋ 12์ 31์ผ ์ ์ฃผ๋์ ์์ฌํ ํ๋ฐ(TABA)์ LTE ๊ธฐ๋ฐ ๋ ํฐ์นด ๋ด ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ฒฐ์ ์์คํ ์์ฐ ์ธ์๋ฅผ ํตํด ์ํธํํ ๊ฒฐ์ ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํด์ก๋ค๊ณ ๋ฐํ๋ค (itworld ๋ณด๋, 2019.01.07). Lazooz: Ride-sharing for collaborative transportation
- ๊ตญ๋ด์์๋ ์ ํต์ด๋ ฅ์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ธฐ์ ์ ์ ์ฉํ์๋ค. ์์ฌ๋ฃ ์กฐ์ , ์์ , ๊ณต์ฅ ์์ฐ, ์ ํต, ํ๋งค๊น์ง ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ธฐ๋กํ๊ณ , QR์ฝ๋๋ง ์ฐ์ผ๋ฉด ์กฐ์ ์ด ์ด๋ค์ง ์์ฐ์ง, ์์ ๋ ์ง, ์ ์กฐ ๊ณต์ฅ์ ์จ๋์ ์ต๋ ์ด๋ ฅ์ ๋ณผ ์ ์๋ค. (์ ์์ ๋ฌธ, 2018.03.12 ์ฌ์ค ์ค๋งํธ๋ฌผ๋ฅ, ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๋ํ ๋ชจ๋ธ๋ก ์ก์ฑํด์ผ). ๋ํ ์ผ๋ง ์ ์ ๋ช ์ธ์ด ํฌ์ํด์ ํ์ ๊ฐ ๋ ๋ฐ ์์ง๋ง, ์์ฒด ์ํธํํ ์ฝ์ธ์ ํตํด ์ฐ์ด๋ฅผ ๋น๋กฏํ ์์ฐ๋ฌผ์ ๊ตญ์ ์ ์ผ๋ก ๊ฑฐ๋ํ๋ ๋ฐ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ํ์ฉํ๋ค. ๊ฑฐ๋๋๊ธ์ ๊ฒฐ์ ๋ถ์ดํ ๋๋ ์ฐ์ฒด๋ก ์ธํด ์์ถ๋ณด์ฆ๋ณดํ ๋น์ฉ๊ณผ ๋ฏธ์๊ธ ํ์ ๋น์ฉ์ด ๋ฐ์ํ๋๋ฐ, ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ผ๋ก ์ค์๊ฐ ํฌ๋ช ํ ๊ฑฐ๋๋ก ์ด๋ฐ ๊ณผ์ ์ ํด๊ฒฐ๋ ์ ์๋ค.
- ์ ์ํฌํ: ๊ณผํ๊ธฐ์ ์ ๋ณดํต์ ๋ถ์ ์ค์์ ๊ฑฐ๊ด๋ฆฌ์์ํ๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ธฐ๋ฐ์ ์จ๋ผ์ธํฌํ ์์คํ ์ 12์๊น์ง ๊ฐ๋ฐํด 2019๋ ๋ถํฐ ์๋ฒ์๋น์ค๋ฅผ ๋ฐํํ์๊ณ , ๋ํ ์์ธ์์ ๊ฒฝ๊ธฐ๋์์๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ํฌํ์ ๋์ ํ๊ณ ์๋ค. ์์ธ์์์๋๋ธ๋ก์ฒด์ธ ์ฐ์ ์ ํ์ฑํํ๊ธฐ ์ํ 5๊ฐ๋ ์ค์ฅ๊ธฐ ๊ณํ โ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๋์ ์์ธ ์ถ์ง๊ณํ(2018~2022)โ์ ๋ฐํํ ๋ฐ ์๋ค.
- ์ต๊ทผ์๋ ์ฃผ์๊ฑฐ๋ ์๋น์ค, ์ค๋ฌผ ์์ฐ๊ฑฐ๋ ์๋น์ค, ์์ก ๊ฒฐ์ Micropayments, IoT ๊ฒฐ์ , ํด์ธ ๊ฒฐ์ ๋ฐ ์ ์ฐ ์๋น์ค, ๋ถ๋์ฐ ๋ฑ ํฌ๋ผ์ฐ๋ํ๋ฉ ๋ฑ์ ๊ธ์ต ๊ด๋ จ ๋ถ์ผ์์ ์ํ๋๊ณ ์๋ค.
- ๊ฒ์ ๋๋ ์ฝํ ์ธ ๋ฐ ๊ณต์ ๋ถ์ผ. ์ ์๊ถ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ์๋น์์ ๊ณต๊ธ์๊ฐ ์ง์ ์ธ์ฆํ๋๋ฐ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ ์ฉํ๊ณ ์๋ค.
- ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์คํ (https://steem.com/), e-chat(https://echat.io/), ์ด๋๋ฆฌ์๊ณผ IPFS ๊ธฐ๋ฐ akasha (https://beta.akasha.world/#/dashboard) ๋ฑ SNS๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ด ํ์ฉ๋๊ณ ์๋ค.
๊ฐ์ฅ ์ฌ๊ฐํ ๋ฌธ์ ๋ ํ์ฅ์ฑ scalability์ด๋ค. ์ํธํํ๋ ๊ทธ ํน์ฑ์ ๋ฐํ์๋๋ฅผ ์ ํํ๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ์์ ๋ณด๋ฏ์ด (source: https://etherscan.io/chart/tx), ํ๋ฃจ์ ๋ง์ ๊ฒฝ์ฐ 170๋ง ๊ฑด ๋ด์ธ๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ๊ณ ์๊ณ , ์ด๋ ์ฝ 20 TPS์ด๋ค (Transactions Per Second, ์ด๋น ์ฒ๋ฆฌ ๊ฑด์๋ ์ผ๋น์ฒ๋ฆฌ๊ฑด์๋ฅผ 86,400์ผ๋ก ๋๋์ด์ ๊ณ์ฐ). ๋ง์ด๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด PoS๋ก ๊ฐ์ ๋๊ฒ ์ง๋ง, ๋น์ ๋๋ ๋ง์คํฐ์นด๋ ์ฒ๋ฆฌ์๋๊ฐ 24,000 TPS์ ์ด๋ฅด๋ ๊ฒ๊ณผ ๋น๊ตํ๋ฉด ์์ง ๊ฐ ๊ธธ์ด ๋ฉ๋ค๊ณ ํ๊ฒ ๋ค.
๋ํ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ด 2019๋ 130GB๋ฅผ ๋์ด์ ์ ์ ์ปค์ง๊ณ ์๋ค (https://etherscan.io/chart2/chaindatasizefast). ์ฌ์ง, ๋์์ ๊ฐ์ ์ฝํ ์ธ ๋ ์ฉ๋์ด ์ปค์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ ์ฅํ๊ฒ ๋๋ฉด ๋น์ฉ์ด ์ ์ง์๊ฒ ๋ฐ์ํ๊ฑฐ๋, ๋นํจ์จ์ ์ผ ์ ์๋ค. ๋ถ์ฐํ ํ์ผ์์คํ IPFS(Inter Planetary File System)๋ ํ์ผ์ ์ ์ฅํ ๋ ์๊ฒ ์ชผ๊ฐ์ด ๋คํธ์ํฌ์ ๋ถ์ฐํ๊ณ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์๋ ์ธ๋ฑ์ค ํด์๋ง ์ ์ฅํ๋ค. ๋ถ์ฐ๋ ํ์ผ์๋ ์ธ๋ฑ์ค ํด์๊ฐ ์์ด, ์๋ณธ์ ๊ทธ ํด์๋ฅผ ์ฐพ์์ ์กฐ๋ฆฝํ๊ฒ ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ํ์ค์ํ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ์คํ ๋ฆฌ์ง๋ก๋ IPFS๋ฅผ ํฌํจํด sia, storj, maidsafe ๋ฑ์ด ์๋ค.
ํน์ ๋ ธ๋๊ฐ ์ ์์ ์ผ๋ก ๊ฑฐ๋๊ฐ ์์ฑ๋๋ ๊ฒ์ ๋ฐฉํดํ ์ ์์ง๋ง, ์ฐธ์ฌ ๋ ธ๋ ๋ชจ๋๊ฐ ์ด๋ฅผ ์ง์ผ๋ณด์ง๋ ์๋๋ค. ์ฐธ์ฌ ๋ ธ๋๋ค์ ์ง์์ ์ผ๋ก ๋ง์ด๋ํ๋ฉด์ ๋ธ๋ก์ ์์ฑํด ๋๊ฐ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ทธ๋ฐ ์ผ๋ถ ๋ ธ๋์ ์ ์์ ์ธ ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ฌด์ฐ๋ ์ ๋ฐ์ ์๋ค. ๋คํธ์ํฌ๋ฅผ ๊ต๋ํ๊ธฐ ์ํด ๋๊ท๋ชจ ๊ฑฐ๋๋ฅผ ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ ๊ฒ๋ ๋น์ฉ์ด ๋น๋กํด์ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ณ ์๋ฏธ๊ฐ ์๋ค. ์๋น ๊ณต๊ฒฉ Sybil attack์ด๋ ํ ์ฌ์ฉ์๊ฐ ์ฌ๋ฌ ๋ ธ๋๋ฅผ ํต์ ํ์ฌ ๋คํธ์ํฌ๋ฅผ ์ฅ์ ํ๋ ค๋ ๋ณด์ ์ํ์ ๋งํ๋ค. ํผ์์ง๋ง ๋ค์์ IP ๋๋ ์ปดํจํฐ๋ฅผ ํ์ฉํ๊ฑฐ๋ ์ฌ๋ฌ ๊ณ์ ์ ๋ฐ๊ธํ์ฌ ์ ์์ ์ผ๋ก ๋คํธ์ํฌ๋ฅผ ๊ณต๊ฒฉํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด๋ฐ ๊ณต๊ฒฉ์ ํตํด, ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ๋ ธ๋์ **51%**๊ฐ ๋์์ ์ ์์ ์ผ๋ก ๊ณต๊ฒฉ์ ํ๊ฒ ๋๋ฉด ๋ธ๋ก์ ์์ ๋ค์ด ์ํ๋ ๋๋ก ๋ณ์กฐํ ์ ์๊ฒ ๋๋ค.
ํ์ฌ PoW ๊ธฐ๋ฐ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ํ์ฅ์ฑ์ ํ๊ณ๋ฅผ ๊ทน๋ณตํ๊ธฐ ์ํด PoS์ ๊ฐ์ ๋์์ ์๊ณ ๋ฆฌ๋ฌ์ด ์ ์๋๊ณ ์๋ค. ๋ํ ์ค๋ฉ Sharding์ ํตํ ์จ์ฒด์ธ ๋ฐฉ์ (first layer) ํน์ ํ๋ผ์ฆ๋ง ์ฌ์ด๋์ฒด์ธ Plasma Sidechain ๋ฐ ๋ผ์ดํธ๋ ๋คํธ์ํฌ Lightning Network ๋ฑ์ ์คํ์ฒด์ธ ๋ฐฉ์ (second layer)์ ์๋ํ๊ณ ์๋ค.
์ค๋ฉ Sharding์ ๋ถํ ํ๋ ๊ธฐ์ ๋ก์, ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด ์ง์ญ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๊ฐDB๋ฅผ ๋ถํ ํ์ฌ ๋ฐฐ์นํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๋ค ์ ์๋ค. ํ์ฌ๋ ๊ฐ ๋ ธ๋๊ฐ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์์ ํ ๋๊ธฐํํ์ฌ ์ต์ ํํ๊ณ ์๋ค. ์ด๊ฒ์ ์ด๋ ํน์ ๋ ธ๋๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ, ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์กฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ฒ ํ๋ ํน์ง์ด๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ค๋๋ก ๋ถ๋ฆฌํ๊ณ ๋ด๋นํ๋ ๋ ธ๋๊ฐ ์๋๋ก ๊ตฌ์ฑํ์ฌ ์๋๋ฅผ ๋น ๋ฅด๊ฒ ํ๊ณ , ํ์ฅ์ฑ์ ํด๊ฒฐํ๊ณ ์๋ค. ์ด๋๋ฆฌ์์ ๋ ธ๋์ ์ค๋๋ฅผ ํ ๋นํ๋ฉด ํดํน์ ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ ธ์ถ๋ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๋ฌด์์๋ก ๋ ธ๋๋ฅผ ์ ์ ํ๊ณ ์ค๋๋ฅผ ํ ๋นํ๊ณ ์๋ค. (์ฐธ์กฐ: https://www.zilliqa.com/) ์ค๋ฉ์ ํ๊ฒ ๋๋ฉด ์ด๋น ์ต๋ 1,000 TPS๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๋ค. Vitalik์ ์ค๋ฉ๊ณผ 2nd layer ๋ฐฉ์์ ๊ฒฐํฉํ๋ฉด ์ต๋ 1,000,000 TPS๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๋ค๊ณ ์ ๋งํ๊ณ ์๋ค.
๋ผ์ดํธ๋ ๋คํธ์ํฌ Lightning network๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์์ ์ฒ๋ฆฌํ์ง ์๊ณ , ๊ฒฐ์ ์ฑ๋์ ๋ณ๋๋ก ๋ง๋ค์ด ์คํ์ฒด์ธ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌํ๋ ๊ฒ์ ๋งํ๋ค. ์ฌ์ฉ์ ๊ฐ์ ๊ณต๋์ง๊ฐ์ ์ด์ด, ๊ฑฐ๋๋ฅผ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ฒฝ์ ํ์ง ์๊ณ ์คํํ๋ค. ๊ฑฐ๋๊ฐ ๋ง์๋ ๊ณต๋์ง๊ฐ ๋ด์์ ์ผ์ด์ง๋ ์ผ์ด๋ฏ๋ก ๋น์ฉ์ด๋ ๋ง์ด๋์ด ํ์ํ์ง ์๋ค. ๊ฑฐ๋๊ฐ ๋ ์ด์ ํ์ํ์ง ์์ผ๋ฉด ์๊ณ ๋ฅผ ์ ์ฐํ๊ณ , ๋จ์ผ ๊ฑฐ๋๋ก ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ธฐ๋กํ๋ฉด ๋๋ค.
- Andreas M. Antonopoulos, Gavin Wood, 2018, Mastering Ethereum, O'Reilly
- ๊ฐ์ฌํค ๋๊ฐํ , ์๋ ธํ๋ผ ์ํ๋ฃจ, 2018, ์ฒ์ ๋ฐฐ์ฐ๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ, ํ๋น๋ฏธ๋์ด
- Castro, M., & Liskov, B. (1999, February). Practical Byzantine fault tolerance. In OSDI (Vol. 99, pp. 173-186).
- Lamport, L., Shostak, R., & Pease, M. (1982). The Byzantine generals problem. ACM Transactions on Programming Languages and Systems (TOPLAS), 4(3), 382-401.
- Gervais, A., Karame, G. O., Wรผst, K., Glykantzis, V., Ritzdorf, H., & Capkun, S. (2016, October). On the security and performance of proof of work blockchains. In Proceedings of the 2016 ACM SIGSAC conference on computer and communications security (pp. 3-16). ACM.
- Towards an Agenda for Information Systems Research on Digital Currencies and Bitcoin Smart Contracts: 12 Use Cases for Business & Beyond (2016๋ 12์) http://digitalchamber.org/assets/smart-contracts-12-use-cases-for-business-and-beyond.pdf
๋ฌธ์ 1. ์ง๋ 5๋ ์ ๋นํธ์ฝ์ธ, ์ด๋๋ฆฌ์ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋ณํ๋ฅผ ์์๋ณด์ธ์. ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋ณ๋์ฑ์ด ์ ๋ฐ์ํ๋์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : ๋์ค๋ฅ์์ ์ ๊ณตํ๋ ์ํธํํ ๊ฐ๊ฒฉ์ https://www.nasdaq.com/market-activity/cryptocurrency/ ์์ ์ดํด๋ณด์.
๋นํธ์ฝ์ธ ์ด๋๋ฆฌ์(๋
๋ง๊ธฐ์ค)
2009๋
0.003$
2010๋
0.5$
2011๋
10$
2012๋
10$
2013๋
600$
2014๋
310$
2015๋
360$
2016๋
1,000$ 7.82$
2017๋
19,000$ 697.79$
2018๋
3,809$ 133.93$
2019๋
12,069$ 127.91$
2020๋
28,000$ 731.84$
2021๋
35,000$ 3,710.23$
ํํ๋ ๊ฐ์น๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด ์ฌํ, ์๋น์ค๋ฅผ ๊ตฌ๋งคํ๋ฉด์ ์๋น๋๋๋ฐ, ๋นํธ์ฝ์ธ์ ์ด๋ฌํ ๊ฐ์น๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค๊ณ ๋ด์ผ ํ๋์ง ์๋ฌธ์ด๋ค. ์ด๋ป๊ฒ ๋ฌ๋ฌํ, ์ํ๊ฐ ์๊ณ ์ผ์ด๋๋ฉด ๊ฐ๊ฒฉ์ด ํฐ ํญ์ผ๋ก ์ค๋ฅด๋ฝ, ๋ด๋ฆฌ๋ฝ ํ๋ค๋ฉด ์ด๋ ๋๊ฐ ๊ทธ ํํ๋ก ๊ตฌ๋งค๋ฅผ ํ๊ฒ ๋๊ฐ ๋ฌผ์ด๋ด์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์ฆ๊ฐํ๋ฉด์, ๊ตฌ๋งค๋ ฅ์ด ๋ฐ์ํ์๊ฒ ์ง๋ง ๋ณธ์ง๊ฐ์น๊ฐ ์๋์ง์ ๋ํ ์๋ฌธ์ด ๋ค์ด ๊ฐ๊ฒฉ์ด ๊ธ๋ฑ๋ฝํ๊ณ ์๋ค. ๋ํ ์๋์ ๋ํ ๊ณผ์ ๋ ์ด๋ ๋๋ผ์ด๋ ํ์์ ์ด๋ค. ๋นํธ์ฝ์ธ์ ์ต๋ช ์ฑ์ธ ํน์ง์ผ๋ก ๊ณผ์ธ๋ง์ ๋ ์ด๋ ต๋ค. ์๋์ด ๋ฐ์ํด๋ ์ ๋ถ์ ๊ณผ์ธ์ ์ฑ ์ ํผํด ๋๊ฐ ์ ์๋ค. ์ธ๋ฅ๊ฐ ๊ฒฝํํ์ง ๋ชปํ๋ ํํ์ ๋์งํธํํ๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ์ ์ฐฉํ ์ง ์์ง๋ ๋ ผ๋์ ๋์์ด๋ค.
๋ฌธ์ 2. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ธ๋ก์ ์ฐ๊ฒฐ์ด๋ค. ๋ธ๋ก์ ์ด๋ป๊ฒ ์๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋๋์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ฑฐ๋๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ๋ธ๋ก์ ์ฐ๊ฒฐ์ด๊ณ , ์๋ก ํด์ ๊ฐ์ ํธ๋ฆฌ๋ก ์ฐ๊ฒฐํ์ฌ ๋๊ณ ๋จธํดํธ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ง๋ค๊ณ , ์ด ์ฐ๊ฒฐ์ ์ฒด์ธ์ด๋ผ๊ณ ์ด๋ฆ ๋ถ์ฌ์ก๋ค.
๋ฌธ์ 3. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ธฐ๋ก๋๋ฉด ์์ ๋ ์ ์๋์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : ๋ถ์ฐ์์คํ ์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํ๊ธฐ ์ํด ๊ณ ์๋ ํฉ์ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ํตํด ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์ธ์ฆํ๊ณ , ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ธฐ๋กํ๋ค. ์ด ๊ธฐ๋ก์ ์ค์์์ ํต์ ๋๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ, ์ฐธ์ฌํ๋ ๋ชจ๋ ์ปดํจํฐ์ ๋ถ์ฐ๋์ด ๋๊ธฐํ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ฑฐ๋๊ฐ ์ธ์ฆ๋๊ณ ์ฐ์ฌ์ง๊ณ ๋๋ฉด ์์ ๋ ์ ์๋, ์์ํ ์ง์์ง์ง ์๋ ํน์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ค.
๋ฌธ์ 4. ๋ง์ด๋์ด๋ ์ฑ๊ตดํ๋ค๋ ์๋ฏธ์ด์ง๋ง, ์ํธํํ๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ์ฑ๊ตดํ๋ค๋ ๊ฒ์ธ์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : ๋ง์ด๋์ ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์ธ์ฆํ๋ ๊ณผ์ ์ ๋งํ๋ค. ์ค์ ์ธ์ฆ์ ํ๊ฒ ๋๋ ์ฐธ์ฌ์๋ ๊ทธ ๋ ธ๋ ฅ์ ๋ํด ๋ณด์์ ๋ฐ๊ฒ ๋๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์ ๋ง์ด๋์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค.
๋ฌธ์ 5. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ํ๋ซํผ์ผ๋ก์ ์ด๋ ํ ๊ณ์ธต์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช :
- ํฉ์๊ณ์ธต: ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ๋ธ๋ก์ผ๋ก ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ํด ํฉ์
- ๋ณด์๊ณ์ธต: ์๋ณ์กฐ๋ฅผ ๋ง๊ธฐ ์ํ ์ํธ๊ธฐ์
- ํต์ ๊ณ์ธต: P2P ๊ธฐ๋ฐ ๊ฑฐ๋ ์ฒ๋ฆฌ, ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๋๊ธฐํ
๋ฌธ์ 6. ์ํธํํ๊ฐ DDoS ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ง๊ธฐ ์ํด ๊ณ ์์ด ๋ ์ ์ด ์๋ค๊ณ ํ๋ค. ์ด๋ป๊ฒ ๊ฐ๋ฅํ์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : 1997 Hashcash์์ ๋ฉ์ผ ์ ์ก์๊ฐ ์ผ์ CPU ์๊ฐ์ ํฌ์ ํด์ ์ฐํ์ ๊ฐ์ ๊ฒ์ (์ค์ ๋ก๋ hashcash ๋ฌธ์) ์ด๋ฉ์ผ header์ ์ฒจ๋ถํ๊ณ , ์ด๋ฉ์ผ ์์ ์๋ ์ด๋ฅผ ํ์ธํ๋ค. ์ ์ ๋ ธ๋ ฅ(๋น์ฉ)์ด๋ผ ํด๋, ๋๋์ ๋ฐ์กํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ํฉ์ฐ์ ํ๋ฉด ์ง๋ถ์ด ๊ณผ๋ํ๊ฒ ๋๋ค.
๋ฌธ์ 7. ์ด๋๋ฆฌ์์ ์ต์๋จ์ Wei๋ ์ด๋์ ๋น๋กฏ๋์๋์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : 1998 b-money๋ฅผ ์ ์ํ Wei Dai์ ์ด๋ฆ์์ ๋น๋กฏ.
๋ฌธ์ 8. ์์ ์ฆ๋ช ์ ๋นํธ์ฝ์ธ์์ ์ฒ์ ์ ์ฉ์ด ๋ ๊ธฐ์ ์ธ์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : ์๋๋ค. 1997 Hashcash์ ์์ ์ฆ๋ช , 2004๋ Hal Finney์ ์์ ์ฆ๋ช .
๋ฌธ์ 9. ํํ๋ ๊ฐ์น์ ์ฒ๋, ๊ฐ์น์ ์ ์ฅ์๋จ, ๊ตํ ์๋จ์ผ๋ก์ ๊ธฐ๋ฅํ๋ค๊ณ ํ๋ค. ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๋์งํธ๊ณจ๋๋ผ๊ณ ํ๋ค. ๊ฒฝ์ ๊ฐ ์ด๋ ค์ธ ์๊ธฐ์๋ ํ๊ธ์ฑ์ด ์๋ ๊ธ์ ํฌ์๋ฅผ ํ๋ค. ๋นํธ์ฝ์ธ์ ๊ธ๊ณผ ๊ฐ์ ์ค๋ฌผ์ ์์ง๋ง, ๋์งํธ๊ณจ๋๋ผ๊ณ ํ๋ค. ๋นํธ์ฝ์ธ์ด ๊ธ๊ณผ ๊ฐ์ ํ๊ธ์ฑ์ด ์๋ ์์ ์์ฐ์ผ๋ก ์ธ์ ๋ฐ๊ณ ์๋์ง, ๋นํธ์ฝ์ธ์ด ํํ๋ก์ ๊ธฐ๋ฅํ๋์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : 2019๋ ์ฒซ 4๊ฐ์๊ฐ ๋นํธ์ฝ์ธ ๊ฑฐ๋ ์ค 1.3%๋ง์ด ์ค์ ์๊ฑฐ๋์ ํ์ฉ๋์๋ค๊ณ ํ๋ค. ํ์ฌ๋ ์ค์ ์๊ฑฐ๋์ ์ฌ์ฉ๋๊ธฐ ๋ณด๋ค๋, ๊ฑฐ๋์์์ ํฌ์ ๋๋ ํฌ๊ธฐ์ ๋์์ผ๋ก ์ฌ๊ฒจ์ง๊ณ ์๋ค. ๊ธ์ ์์ ์์ฐ์ผ๋ก ์ธํ๋ ์ด์ ์ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์ค๋ฅด์ง๋ง, ๋นํธ์ฝ์ธ์ ์ด๋ฒ ์ธํ๋ ์ด์ ์ ์คํ๋ ค ๊ฐ๊ฒฉ๋ฐฉ์ด๊ฐ ๋์ง ์๊ณ ์ํํ๋ค๊ณ ์ธ์๋์ด ๊ฐ๊ฒฉ์ด ๋จ์ด์ง๊ณ ์๋ค.
๋ฌธ์ 10. ๋์์ฝ์ธ๋ค์ ์ด๋ค ๊ฒ๋ค์ด ์๋์ง ์ฐพ์์ ์๊ฐ ์ด์ก ์์๋๋ก 5๊ฐ๋ฅผ ์ ์ด๋ณด์ธ์. ๋ํ CBDC๊ฐ ๋ฌด์์ธ์ง ์ค๋ช ํด๋ณด์ธ์.
์ค๋ช : ๋นํธ์ฝ์ธ์ ์ ์ธํ ์ด๋ค ์ํธ ํํ๋ฅผ ๋์ ์ฝ์ธ ๋๋ ์ํธ์ฝ์ธ (Alternative Coins)์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค. ๊ฐ๊ฒฉ์ ์๋ ค์ฃผ๋ ์ฌ์ดํธ๋ฅผ ๋ฐฉ๋ฌธํด๋ณด์ (https://kr.investing.com/crypto/) ๋นํธ์ฝ์ธ์ด ๋ฌผ๋ก 1์์ด๊ณ , ๊ทธ ๋ค์ ์๊ฐ์ด์ก๊ธฐ์ค์ ์์๋๋ก ์ ์ผ๋ฉด:
- ์ด๋๋ฆฌ์
- Tether
- BNB
- USD Coin
- XRP
CBDC๋ ์ค์์ํ์ด ๋ฐํํ ๋์งํธํํ์ด๋ค.
๋ฌธ์ 11. ๋ถ์ฐ์์คํ ์ ํด๋ผ์ด์ธํธ-์๋ฒ ๋ฐฉ์๊ณผ ๋ค๋ฅธ์ง, ์๋ฒ๊ฐ ์๋ ์์คํ ์ธ์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : ๋ค๋ฅด๋ค. ์ด๋ ํน์ ์๋ฒ์ ์ง์คํ์ฌ ์ฒ๋ฆฌํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ๋คํธ์ํฌ ์์ ์๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋ ์ปดํจํ ํ๋ซํผ์ ๋ถ์ฐํด์ ์ฒ๋ฆฌํ๋ค.
๋ฌธ์ 12. ์์ ์ฆ๋ช ์ ์ด๋ค ์์ ์ ํ๋ค๊ณ ํ์ธํ๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. ์ด๋ค ์์ ์ ํด์ผ ํ๋์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : "์์ ์ฆ๋ช "์ ์ํ์ ๋ฌธ์ , ๊ธฐ์ค ํด์๋ณด๋ค ์์ ๊ฐ์ ์ฐพ๋ ๊ณผ์ , ์๋นํ ๋ ธ๋ ฅ์ด ํ์ํ๋ค.
๋ฌธ์ 13. ์ง๋ถ์ฆ๋ช ์ ์์ ์ฆ๋ช ์ ์ด๋ค ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ ค๋ ์๋์ธ์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : ์ปดํจํ ์์์ด ์๋ชจ๋๋ ๊ฒ์ ๋ง๊ณ , ์ฒ๋ฆฌ์๋๋ฅผ ๋น ๋ฅด๊ฒ ํ๊ธฐ ์ํด ๋ ธ๋๊ฐ ๋ณด์ ํ ์๊ณ ๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ถํ์ ๋ถ๋ฐฐํ๋ ํฉ์ ๋ฐฉ์
๋ฌธ์ 14. ๋นํธ์ฝ์ธ๊ณผ ์ด๋๋ฆฌ์์ ์ด๋ค ํฉ์๋ฐฉ์์ด ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์๋์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : ๋นํธ์ฝ์ธ์ ์์ ์ฆ๋ช , ์ด๋๋ฆฌ์์ ์์ ์ฆ๋ช ์ ์ ์ฉํ๋ค, ๋ฒ์ Casper์์ ์ง๋ถ์ฆ๋ช ์ ์ ์ฉํ๋ค.
๋ฌธ์ 15. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ 1.0๊ณผ 2.0์ด๋ผ๊ณ ๋ช ๋ช ํ๊ธฐ๋ ํ๋๋ฐ, ๋ฌด์์ด ๋ฐ์ ํ ๊ฒ์ธ์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : ๋ธ๋ก์ฒด์ธ 1.0์ ์ํธํํ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ตญํ. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ 2.0์ด๋ผ๋ ๋ถ๋ฅด๊ณ ์๋ ํ์ฌ์๋ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ด ๊ฐ๋ฅํ ์คํ ํ๋ซํผ
๋ฌธ์ 16. 2018๋ ์ ๊ตฌํํ ๋ฑ ํฌ์ฌ์ธ์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ด ์ด๋ป๊ฒ ์ ์ฉ๋์๋์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : ๋ฑ ํฌ์ฌ์ธ์ ๊ณต๊ฐํค(PKI) ๊ธฐ๋ฐ์ ์ธ์ฆ ๊ธฐ์ ์ด๋ค. ๋น๋ฐ๋ฒํธ๋ฅผ ๋ชจ๋ ์ฌ์ฉํ๋ค๋ ์ ์์ ์ธํ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ์๊ฐ ๋๋ผ๊ธฐ์ ๊ณต์ธ์ธ์ฆ์์ ํฐ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ด ๋ณด์ธ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด์์ฒด์ ์ ๋ ์์กด์ ์ด์ด์, ์์ดํฐ ์ฌ์ฉ์๋ค์ ํธ๋ฆฌํ๋ค๊ณ ํ๊ฐํ๋ค. ํ์ฌ ๋์ฒด์ ์ธ ์ธ์ฆ์ด ๋ง์ด ๋ฑ์ฅํ์ฌ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ๋ง์ ์์ ์ฑ์ด ์ ํ๊ฐ๋ฐ์ง ๋ชปํ๊ณ ์๋ ๋ฏํ๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ 3๋ ๋ง์ 2021๋ ์๋น์ค ์ ๊ท๋ฐ๊ธ ์ค๋จ์ ํ์๋ค. ๊ธ์ต๊ฒฐ์ ์์ '๋ฑ ํฌ์์ด๋'๋ฅผ ๋ง๋ค์๋ค. ๊ธฐ์กด ๋ฑ ํฌ์ฌ์ธ์ ์ธ์ฆ ์๋น์ค์ ๋ํด ๋ถ์ฐ์ ์์ฆ๋ช (DID) ๋ฑ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ํ๊ณ ์๋ค.
๋ฌธ์ 17. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ํ๊ธฐ๊ด ๊ฐ์ ์์ด ์ก๊ธ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค๊ณ ํ๋ค. ์ด๋ป๊ฒ ์ก๊ธ์ ์ ๋ขฐํ ์ ์๋์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : ์ก๊ธ๊ฑฐ๋์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋์งํธ์ฌ์ธ์ ํ๊ณ ์ง๊ธ์์๊ฒ ์ก๊ธํ๊ณ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ธฐ๋กํ๋ฉด ๋๋ค. ์ํ์ ๋งค๊ฐ๋ก ์ก๊ธํ์ง ์๋๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ํน์ฑ ์ ๊ฑฐ๋์ ์๋ณ์กฐ๊ฐ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ์ฌ ๊ธฐ์ ์ ์ธ ์ ๋ขฐ๊ฐ ๋๋ค.
๋ฌธ์ 18. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ํธ๋ํฐ์ด ์ถ์๋๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด๋ค ์ ์์ ์ ๋งํ์ง ๋๋ ๊ทธ๋ ์ง ์์์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : ์ค๋งํธํฐ์๋ ๋ง์ ์ค๋งํธ์ผ์๊ฐ ๋ด์ฅ๋์ด ์๋ค. ๋ค๊ฐ์ค๋ ์ฌ๋ฌผ์ธํฐ๋ท ํ๊ฒฝ์ ๋ถ์ฐ๋คํธ์ํฌ๋ฅผ ์ ์ฉํ๊ณ , ์ด๋ฌํ ์ค๋งํธ์ผ์๊ฐ ๊ธฐ๋ฅํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋ง๋๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ถ์ฐ๋คํธ์ํฌ์์ ์๋ํ๋ฉด์ ๋ ธ๋๋ก ์ฐธ์ฌํ ์ ์๊ฒ ๋๋ค. ํ์ฌ ๋ํ์ด, NFT๋ฅผ ๋น๋กฏํ์ฌ ์ค๋งํธํฐ์์ ์คํ๋๋ ๋์ฑ์ด ๋ง์ด ๋ฑ์ฅํ ์๋ก ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ํธ๋ํฐ์ ์ ๋งํ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ด๋ค. 2021๋ ์ผ์ฑ์ ์๊ฐ ์๋ฉ์ด๋ํธ๋ฆฌ์ ํจ๊ป ๊ฐค๋ญ์S21 ์๋ฆฌ์ฆ๋ก ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ํด๋ํฐ์ธ ์๋ฏน์ค ํฐ์ ์์ฒด ๋ ๋ฒ์งธ ํธ๋ํฐ์ผ๋ก ์ถ์ํ์๋ค. ๊ทธ ๋ ์๋ฏน์ค ํ ํฐ์ ์ ๊ณตํ๋๋ฐ, ๋น์ 300์ ์๋น์ ๋ถ๊ณผํ๋ ์๋ฏน์ค์ ๊ฐ๊ฒฉ์ด 2๋ง8์ฒ์๊น์ง ๊ธ๋ฑํ๊ธฐ๋ ํ์๋ค.
๋ฌธ์ 19. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์๊ฐ์ด ๊ฐ๋ฉด์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์ ๋ฐ์ ์๋ค. ์ด๋ค ํด๊ฒฐ๋ฐฉ์ธ ์๋์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : ๋ถ์ฐํ ํ์ผ์์คํ 'IPFS(Inter Planetary File System)'๋ ํ์ผ์ ์ ์ฅํ ๋ ์๊ฒ ์ชผ๊ฐ์ด ๋คํธ์ํฌ์ ๋ถ์ฐํด์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์๋ ์ธ๋ฑ์ค ํด์๋ง ์ ์ฅํ๋ค. ๋ถ์ฐ๋ ํ์ผ์๋ ์ธ๋ฑ์ค ํด์๊ฐ ์์ด, ์๋ณธ์ ์ด๋ฅผ ํด์๋ฅผ ์ฐพ์์ ๊ตฌ์ฑํ๊ฒ ๋๋ค.
๋ฌธ์ 20. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ฒ๋ฆฌ์๊ฐ์ด ์ค๋ ๊ฑธ๋ฆฌ๋ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ค ํด๊ฒฐ๋ฐฉ์์ด ์๋์ง ์ค๋ช ํ์ธ์.
์ค๋ช : ์์ ์ฆ๋ช ๋์ ์ง๋ถ์ฆ๋ช ์ ์ ์ฉํด ์ฒ๋ฆฌ์๋๋ฅผ ๋น ๋ฅด๊ฒ ํ๋ค. ๋ผ์ดํธ๋ ๋คํธ์ํฌ Lightning network๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์์ ์ฒ๋ฆฌํ์ง ์๊ณ , ๊ฒฐ์ ์ฑ๋์ ๋ณ๋๋ก ๋ง๋ค์ด ์คํ์ฒด์ธ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌํ๋ ๊ฒ์ ๋งํ๋ค. ์ฌ์ฉ์ ๊ฐ์ ๊ณต๋์ง๊ฐ์ ์ด์ด, ๊ฑฐ๋๋ฅผ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ฒฝ์ ํ์ง ์๊ณ ์คํํ๋ค. ๊ฑฐ๋๊ฐ ๋ง์๋ ๊ณต๋์ง๊ฐ ๋ด์์ ์ผ์ด์ง๋ ์ผ์ด๋ฏ๋ก ๋น์ฉ์ด๋ ๋ง์ด๋์ด ํ์ํ์ง ์๋ค.
1.503 GB for Feb 17 2021 ํ์ฌ ํฌ๊ธฐ์ด๋ค https://ycharts.com/indicators/ethereum_chain_full_sync_data_size