[ADD] http doc

docs/frontend/phase08-http.md

@@ -0,0 +1,257 @@
+---
+title: HTTP
+description: How much do you like long text?
+tags: [Readonly]
+---
+
+:::info این فاز، یکی از فازهای `Readonly` است.
+:::
+
+### مقدمه
+
+در این فاز قصد داریم با پروتکل
+HTTP
+آشنا شویم.
+
+-   پروتکل
+    HTTP
+    چیست؟
+-   منظور از
+    Hyper Text
+    یا ابرمتن چیست؟
+-   روش‌های درخواست در پروتکل
+    HTTP
+    ؟
+-   HTTP
+    چه چیزهایی را می‌تواند کنترل کند؟
+-   DNS
+    چیست؟
+-   چطور
+    DNS
+    کار می‌کند؟
+-   اجزای اصلی DNS
+
+---
+
+### یادگیری
+
+#### پروتکل HTTP چیست؟
+
+پروتکل‌های اینترنتی به عنوان مهم‌‌ترین و پرکاربردترین استاندارد برای تبادل اطلاعات در شبکه‌‌های اینترنتی شناخته می‌شوند.
+پروتکل
+HTTP
+یا
+Hyper Text Transfer Protocol
+یکی از استانداردهای پرکاربرد تعریف شده برای شبکه‌های اینترنتی است
+که مدتی بعد از ساخت اولین سایت‌ها ایجاد شد.
+این استاندارد به تدریج توسعه پیدا کرد و کنسرسیوم جهانی وب
+(W3C)
+وظیفه توسعه و نظارت این پروتکل را بر عهده گرفت.
+
+<br/>
+
+Http
+مخفف عبارت
+Hyper Text Transfer Protocol
+است
+که به معنی پروتکلی برای انتقال ابرمتن‌ها می‌باشد.
+بر اساس این پروتکل، امکان ایجاد صفحات وب و سایت‌های اینترنتی فراهم شد.
+این پروتکل وظیفه برقراری ارتباط میان سرور و کلاینت را در یک شبکه کامپیوتری برعهده دارد.
+به عبارتی دیگر این پروتکل مسئولیت برقراری ارتباط بین سرویس دهندگان و سرویس گیرندگان وب را برعهده دارد.
+
+برای آشنایی بیشتر با این مفهوم می‌توانید از لینک‌های زیر استفاده کنید:
+
+-   [?Wiki - What is HTTP](https://en.wikipedia.org/wiki/HTTP)
+
+---
+
+#### منظور از Hyper Text یا ابرمتن چیست؟
+
+شاید برای شما سوال شود، که منظور از کلمه
+Hypertext
+چیست؟
+منظور از
+Hypertext
+یا ابر متن، متن‌های بزرگ و طولانی است که به صورت
+HTML
+نوشته می‌شوند.
+البته برخلاف اینکه کدهای نوشته شده فقط به صورت متنی هستند،
+بعد از پردازش توسط مرورگر کاربر الزاما به صورت متنی نخواهند بود.
+یک سند
+HTML
+می‌تواند دارای تصویر، ویدئو، جدول ، لینک و... باشد.
+
+---
+
+#### روش‌های درخواست در پروتکل HTTP
+
+پروتکل
+Http
+روش‌‌های مختلفی را برای درخواست اطلاعات در شبکه وب تعریف کرده‌ است.
+هر کدام از این روش‌ها با هدف خاصی در وب سرورها استفاده می‌شوند.
+در ادامه به توضیح هر کدام از این روش‌ها می‌پردازیم:
+
+##### GET
+
+پیام هایی که در این روش ارسال می‌شوند تنها شامل یک
+URL
+هستند.
+البته در این پیام‌ها می‌توان تعدادی پارامتر دلخواه در انتهای
+URL
+اضافه کرد.
+پارامترهای دلخواه در این پیام ها، در
+URL
+ارسال شده، به راحتی قابل مشاهده هستند.
+این نوع پیام‌ها پس از ارسال توسط سرور پردازش می‌شوند و در نهایت نتیجه آن به درخواست کننده یا همان مرورگر بر می‌گردد.
+
+##### POST
+
+در این نوع پیام ها، پارامترهای دلخواهی که اضافه می‌شود، قابل مشاهده نمی‌باشند.
+زیرا در این روش به جای اضافه کردن پارامترها در انتهای
+URL
+، آن‌ها در درون پیام درخواست شده قرار داده می‌شوند.
+
+##### PUT
+
+در این روش داده هایی به همراه پیام درخواست به سرور ارسال می‌شود.
+سپس از سرور تقاضا می‌ شود که این داده‌ها را در آدرس مشخص شده ذخیره کند.
+اگر در محلِ درخواست شده از قبل داده‌های دیگری ذخیره شده باشند، داده‌های جدید جایگزین خواهند شد.
+
+##### PATCH
+
+این روش در سال ۲۰۱۰ به پروتکل
+http
+اضافه شد.
+این روش برای ایجاد تغییرات جزیی بر روی داده‌ها مورد نظر در سرور استفاده می‌ شود.
+
+##### DELETE
+
+از این روش برای حذف یک آدرس در سرور استفاده می‌شود.
+
+برای آشنایی بیشتر با این مفهوم می‌توانید از لینک‌های زیر استفاده کنید:
+
+-   [MDN - HTTP request methods](https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Methods)
+-   [MDN - HTTP status code](https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Status)
+-   [Kode Kloud - PATCH vs PUT](https://kodekloud.com/blog/put-and-patch-in-rest-api/)
+
+---
+
+#### HTTP چه چیزهایی را می‌تواند کنترل کند؟
+
+ماهیت بسط‌پذیر پروتکل
+HTTP
+در طی زمان به ما این امکان را داده است که کنترل و کارکردهای بیشتری روی وب داشته باشیم.
+در ادامه فهرستی از قابلیت‌های متداولی را مشاهده می‌کنید که از سوی
+HTTP
+کنترل می‌شوند.
+
+##### کش کردن
+
+شیوه کش شدن سندها را می‌توان با استفاده از پروتکل
+HTTP
+کنترل کرد.
+سرور می‌تواند به واسطه‌ها و کلاینت‌ها در مورد این که کش کردن چطور و برای چه مدتی انجام شود، دستورالعمل بدهد.
+کلاینت می‌تواند به واسطه‌های بی‌د‌رنگ کش دستور دهد که سند ذخیره شده را نادیده بگیرند.
+
+برای آشنایی بیشتر با این مفهوم می‌توانید از لینک‌های زیر استفاده کنید:
+
+-   [MDN - Cache-Control](https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Headers/Cache-Control)
+
+##### Origin
+
+مرورگرهای وب برای جلوگیری از سرقت اطلاعات و دیگر مداخلات در حریم خصوصی کاربران، یک جداسازی الزامی بین وب‌سایت‌ها ایجاد می‌کنند،
+به این ترتیب تنها صفحه‌هایی با منشأ
+(Origin)
+یکسان می‌توانند به همه اطلاعات صفحه وب دسترسی داشته باشند.
+با این که چنین قیدی یک مزاحمت برای سرور محسوب می‌شود، اما هدرهای
+HTTP
+می‌توانند این جداسازی صریح را در سمت سرور آزاد سازند
+و به سند امکان دهند که مجموعه ای از اطلاعات باشد که از دامنه‌های مختلف تأمین می‌شوند.
+حتی ممکن است برخی دلایل امنیتی برای انجام این کار وجود داشته باشد.
+
+برای آشنایی بیشتر با این مفهوم می‌توانید از لینک‌های زیر استفاده کنید:
+
+-   [MDN - Origin](https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Headers/Origin)
+-   [MDN - Same-origin policy](https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/Security/Same-origin_policy)
+-   [MDN - Cross-Origin Resource Sharing (CORS)](https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/CORS)
+
+##### احراز هویت (Authentication)
+
+برخی صفحه‌های وب را می‌توان محافظت کرد، به طوری که تنها کاربران خاصی بتوانند به آن‌ها دسترسی داشته باشند.
+فرایند ابتدایی احراز هویت می‌تواند از سوی
+HTTP
+ارائه شود،
+که این کار یا از طریق
+WWW-Authenticate
+و هدرهای مشابه یا با تعیین یک نشست خاص با استفاده از کوکی‌های
+HTTP
+انجام می‌یابد.
+
+برای آشنایی بیشتر با این مفهوم می‌توانید از لینک‌های زیر استفاده کنید:
+
+-   [MDN - HTTP authentication](https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Authentication)
+
+##### نشست‌ها (Sessions)
+
+استفاده از کوکی‌های
+HTTP
+به شما امکان می‌دهد که درخواست‌های
+HTTP
+را به state سرور پیوند دهید.
+با این کار نشست‌ها ایجاد می‌شوند، هر چند که
+HTTP
+ابتدایی یک پروتکل
+stateless
+است.
+این وضعیت نه تنها برای مدیریت سبد خرید فروشگاه‌های آنلاین مفید است،
+بلکه برای هر سایتی که امکان پیکربندی خروجی خود را به کاربر می‌دهد، مفید خواهد بود.
+
+برای آشنایی بیشتر با این مفهوم می‌توانید از لینک‌های زیر استفاده کنید:
+
+-   [MDN - A typical HTTP session](https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Session)
+
+---
+
+#### DNS چیست؟
+
+DNS (Domain Name System) یک سیستم است که نام دامنه‌های قابل خواندن توسط انسان (مثل `www.example.com`) را به آدرس‌های IP قابل فهم برای کامپیوترها (مثل `192.0.2.1`) تبدیل می‌کند. این فرآیند شبیه به دفترچه تلفن است که در آن نام افراد به شماره تلفن‌هایشان تبدیل می‌شود.
+
+#### چرا DNS مهم است؟
+
+DNS
+به شما اجازه می‌دهد که به جای وارد کردن یک رشته عددی پیچیده (آدرس
+IP
+)، با وارد کردن یک نام دامنه به وبسایت‌ها دسترسی پیدا کنید. این سیستم استفاده از اینترنت را بسیار ساده‌تر و کاربرپسندتر می‌کند.
+
+#### چطور DNS کار می‌کند؟
+
+1. **درخواست کاربر:** وقتی شما نام دامنه‌ای را در مرورگر وب خود وارد می‌کنید (مثل `www.example.com`)، مرورگر شما درخواست خود را به یک سرور
+   DNS
+   ارسال می‌کند.
+
+2. **جستجوی سرور DNS:** سرور
+   DNS
+   به دنبال آدرس
+   IP
+   مرتبط با آن نام دامنه می‌گردد. اگر این اطلاعات را در حافظه خود داشته باشد، سریعاً آدرس
+   IP
+   را برمی‌گرداند. اگر نه، درخواست را به سرور
+   DNS
+   دیگری ارسال می‌کند.
+
+3. **برگرداندن آدرس IP:** وقتی که آدرس
+   IP
+   پیدا شد، به مرورگر شما بازگردانده می‌شود.
+
+4. **اتصال به وبسایت:** مرورگر شما با استفاده از آدرس
+   IP
+   دریافتی، به سرور وبسایت متصل می‌شود و صفحه وب مورد نظر را بارگذاری می‌کند.
+
+با این توضیحات، حالا باید بهتر بفهمید که
+DNS
+چیست و چگونه کار می‌کند.
+اگر سوالات بیشتری دارید، منابع آنلاین زیادی برای یادگیری عمیق‌تر موجود است که چندتا از آنها را در لینک های زیر برایتان قرار داده ایم:
+
+-   [?Cloudflare - What is DNS](https://www.cloudflare.com/learning/dns/what-is-dns/)
+-   [AWS - Introduction to DNS](https://aws.amazon.com/route53/what-is-dns/)
+-   [Youtube - DNS explained in 100 seconds](https://youtu.be/UVR9lhUGAyU?si=1O521uCkTLqSF9i_)